[…] Eδώ, στο υπερχρεωµένο κράτος παρία της ΕΕ, στο κράτος στρατόπεδο συγκέντρωσης της Ευρώπης Φρούριο, στην αναβαθµισµένη στρατιωτική βάση και πολεµικό ορµητήριο του ΝΑΤΟ, έγινε ακόµα πιο βαθύ το σκοτάδι της κρατικής-καπιταλιστικής επέλασης και του ιµπεριαλιστικού-νεοαποικιακού αλυσοδέµατος.

Ένα σκοτάδι που πυκνώνει από τα (ολοένα και απειλητικότερα) πολεµικά σύννεφα που σκεπάζουν το Αιγαίο και τη ΝΑ Μεσόγειο, στο πλαίσιο των ελληνοτουρκικών και των ευρύτερων αστικών, διακρατικών και ενδοϊµπεριαλιστικών ανταγωνισµών.

Ένα πυκνό σκοτάδι που διαµορφώνει την εγχώρια “νέα κανονικότητα” που προελαύνει συστηµατικά από τον Ιούλη του ’19 κι έπειτα, µετά την “κυβερνητική παλινόρθωση των “νόµιµων ιδιοκτητών της χώρας” που διαδέχτηκαν τη νέα σοσιαλδηµοκρατία, η οποία υπό τη µορφή της “πρώτης φοράς αριστεράς”, για άλλη µια φορά στην ιστορία, υπηρέτησε επάξια τον παλιό κόσµο” […]

από Μια Συλλογική Απολογιστική Συμβολή: Αναδρομές & Συμπεράσματα.

Στόχοι Πάλης & Προοπτικές [ΚτΒ, Σεπτέμβρης 2020 – Γενάρης 2021].

Μετά την υπογραφή της “Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Γαλλικής Δημοκρατίας για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης για τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια”, στις 14 Οκτώβρη ο Νίκος Δένδιας, υπουργός Εξωτερικών της πλέον νεοφιλελεύθερης και ακροδεξιάς μεταπολιτευτικής κυβέρνησης ΝΔ –με τη συναίνεση σύσσωμου του αστικού πολιτικού προσωπικού- μεταβαίνει στις ΗΠΑ για την υπογραφή της “Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας”.

Πρόκειται για επίσημες διακηρύξεις μετατροπής της χώρας σε “οικόπεδο σε τιμή ευκαιρίας” και “πεδίο βολής φτηνό” -μεταξύ άλλων- μέσω υπέρογκων εξοπλιστικών προγραμμάτων χωρίς τέλος, για τη διασφάλιση των συμφερόντων της ντόπιας αστικής Τάξης & των ΝΑΤΟϊκών ιμπεριαλιστών “δανειστών, εταίρων & συμμάχων” της.

Φτώχεια και υποτίμηση, ανέχεια και εξαθλίωση, στρατιωτικοποίηση και αστυνομοκρατία, εθνικιστικό ντοπάρισμα, πολεμοκάπηλη προπαγάνδα και κοινωνικός εκφασισμός: αυτά είναι όσα “προσφέρουν” στον εργαζόμενο λαό & όλους τους λαούς της περιοχής που (εδώ και χρόνια) έχει μετατραπεί σε “περιοχή πολέμου” (war area) και υγρό τάφο για χιλιάδες πρόσφυγες, μετανάστες και μετανάστριες που δραπετεύουν από την “εξαγωγή της δυτικής Δημοκρατίας” που -εδώ και δεκαετίες- εκστρατεύει ανά τον κόσμο μέσω των πολεμικών και “ειρηνευτικών” ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ.

Ενάντια στις πολεμικές συμφωνίες της Ελλάδας με Γαλλία & ΗΠΑ.

Ενάντια στον Iµπεριαλισµό και τον ελληνοτουρκικό αστικό ανταγωνισµό.

Να σαµποτάρουµε την πολεµική προπαρασκευή στις δυο πλευρές του Αιγαίου.

Για το κλείσιµο όλων των ΝΑΤΟϊκών στρατιωτικών βάσεων και εγκαταστάσεων.

Μαζί µε τους λαούς της Τουρκίας, των Βαλκανίων, της Μέσης Ανατολής και ολόκληρης της Μεσογείου ν’ αγωνιστούµε διεθνιστικά ενάντια στον ιµπεριαλιστικό πόλεµο που µαίνεται ήδη στην περιοχή.

Ενάντια σε κάθε συνεργασία µε το σιωνιστικό κράτος-τροµοκράτη του Ισραήλ. Για την Λευτεριά στην Παλαιστίνη.

Νίκη στα Όπλα των Λαών – Πόλεµο στον Πόλεµο των Ιµπερια-ληστών.

Ο Εχθρός µας είναι εδώ. Μέσα στην Ελλάδα. Μέσα στην ΕΕ. Μέσα στο ΝΑΤΟ.

Στηρίζουμε – Συμμετέχουμε στην Αντιπολεμική – Αντιιμπεριαλιστική Πορεία την Πέμπτη 14/10. Συγκέντρωση στο Σύνταγμα στις 18.00

Κίνηση της Βιολέττας

Αθήνα, Οχτώβρης 2021

Είναι ενέργειες σημαντικές όσο και αόρατες, ίδιες η μία με την άλλη που αυξομειώνονται, ανεβοκατεβαίνουν, μπαίνουν σε τούτα τα σκοτάδια και σιγά σιγά αλλάζουν τον κόσμο από τα μέσα προς τα έξω, από τα κάτω προς τα πάνω. Η κοινωνία μόλις που υποψιάζεται το υπόγειο αυτό σκάψιμο, που ενώ δεν την πειράζει στην επιφάνεια, το φλοιό, της αλλοιώνει τα σπλάχνα. Ανάλογα με τις υπόγειες στοές είναι και τα αποτελέσματά τους. Από τα επίμονα τούτα σκαψίματα βγαίνει το μέλλον.

Βίκτωρ Ουγκώ.

Από την Αθήνα και τη Σαλονίκη, μέχρι την Πάτρα και το Ηράκλειο, τα Χανιά και το Βόλο, ένα φουσκωμένο ποτάμι από “κόκκινα γιλέκα” και όχι μόνο, εργαζόμενους και εργαζόμενες, αλληλέγγυους και αλληλέγγυες πλημμύρισε πρόσφατα τους δρόμους της χώρας και έγραψε ιστορία. Ένα φουσκωμένο ποτάμι που κατάφερε ένα βαρύ πλήγμα στα εργοδοτικά και υπουργικά “επιτελικά” σχέδια για την περαιτέρω υποτίμηση της μισθωτής εργασίας με τη μετατροπή της σε “free lance συνεργασία με το κομμάτι” και την παγίωση της εργασιακής επισφάλειας μέσω των συμβάσεων ορισμένου χρόνου.

Αυτός ο νικηφόρος και ενωτικός απεργιακός Αγώνας των διανομέων της efood, με την προειδοποιητική 4ωρη στάση εργασίας στις 22 και την πανηγυρική 24ωρη απεργία στις 24 Σεπτέμβρη έπειτα από κοινά καλέσματα της Συνέλευσης Βάσης Εργαζόμενων Οδηγών Δικύκλου (ΣΒΕΟΔ) και του Συνδικάτου Επισιτισμού, Τουρισμού, Ξενοδοχείων & Συναφών Επαγγελμάτων Ν.Αττικής, έτυχε ευρείας κοινωνικής αποδοχής και συναδελφικής συμπαράστασης, ενώ ο ψηφιακός ακτιβισμός και το διαδικτυακό μποϋκοτάζ που είχε αναπτυχθεί από την προηγούμενη ήδη εβδομάδα (όποτε και διαδόθηκε το εκβιαστικό μήνυμα της εργοδοσίας προς 115 διανομείς της), απέδειξε στην πράξη ότι η Αλληλεγγύη –σε όλους τους καιρούς, σε όλους τους τόπους και με όλα τα μέσα– εξακολουθεί να αποτελεί ταξικό όπλο και κοινωνική αρετή.

Ένα ταξικό όπλο και μια κοινωνική αρετή που -υπό ορισμένες προϋποθέσεις- καταφέρνουν ακόμα και να προκαλούν βραχυκύκλωμα στον καθεστωτικό “αυτόματο πιλότο” της επιβολής του “κοινωνικού αυτοματισμού” και την αντεργατική προπαγάνδα του περί “απεργιών που κλείνουν τους δρόμους, ταλαιπωρούν τους πολίτες και στρέφονται κατά της οικονομίας και της κοινωνίας”…

[…] Οι διανομείς βρήκαμε ένα πλήθος αλληλέγγυων δίπλα μας για πολλούς λόγους: η συνδικαλιστική δουλειά που έχει γίνει για περισσότερο από μια δεκαετία, έχει κάνει το επάγγελμα ορατό. Δεν είμαστε τα παιδιά για τα θελήματα, είμαστε εργάτες με αξιοπρέπεια. Το επάγγελμά μας είναι από τα λίγα που διεκδικεί σταθερά και μαχητικά ανεξάρτητα από την εκάστοτε κυβερνητική περίοδο. Είμαστε καθημερινά εκτεθειμένοι σε όλες τις καιρικές συνθήκες, το θόρυβο, το καυσαέριο, τις μυοσκελετικές παθήσεις. Είμαστε από τα επαγγέλματα με τα πιο υψηλά στατιστικά στα εργατικά ατυχήματα/δυστυχήματα. Τέλος, η δυναμική στήριξη από την πλευρά της κοινωνίας οφείλεται στο ότι βλέπουν και τον εαυτό τους στον αγώνα μας, στον αγώνα των ταχυδιανομέων για συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα [1].

Η εργοδοτική αναδίπλωση – υποχώρηση με την ανακοίνωση – δέσμευση για την πρόσληψη των 2.106 διανομέων της με απευθείας συμβάσεις αορίστου χρόνου (χωρίς την υπενοικίαση εργαζομένων από την δουλεμπορική Μanpower) και την αναθεώρηση του συστήματος αυθαίρετης αξιολόγησης, από πλευράς μιας εκ των δυο επιχειρήσεων κολοσσών της εγχώριας “ελεύθερης αγοράς” της ταχυδιανομής (ιδιοκτησίας της γερμανικής πολυεθνικής Delivery Hero που λυμαίνεται τον κλάδο και σε πολλές άλλες χώρες), δηλαδή ενός εκ των μεγάλων κερδισμένων εταιρικών πλατφορμών στα χρόνια της πανδημίας, της καραντίνας και της “ψηφιακής κappιταλιστικής ανappτυξης”, δεν αποτελεί μια πρώτη νίκη (που μένει να εφαρμοστεί και στην πράξη) μονάχα για τους διανομείς της efood, αλλά μια νίκη για όλους τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες με δίκυκλο, και συνολικά μια νίκη για ολόκληρη την ντόπια και μεταναστευτική εργατική Τάξη, για τη νέα εργαζόμενη βάρδια και όλη την προλεταριακή νεολαία.

Τα χαμόγελα, οι υψωμένες γροθιές, τα κορναρίσματα χαράς και οι συγκινητικές επιδοκιμασίες από τα πεζοδρόμια κατά τη διάρκεια των μηχανοκίνητων απεργιακών κινητοποιήσεων αυτής της ιστορικής εβδομάδας αποτελούν τον αδιάψευστο μάρτυρα του γεγονότος πως αυτή η νικηφόρα εξέλιξη για τους διανομείς της efood αποτελεί –όντως- νίκη για όλο τον εργαζόμενο λαό και ως τέτοια έγινε αντιληπτή από τη χειμαζόμενη κοινωνική πλειοψηφία που ζει και εργάζεται σε αυτόν τον τόπο.

Μονάχα η πραγματικότητα μπορεί να μας μάθει πώς την πραγματικότητα ν’ αλλάξουμε.

Μπέρτολντ Μπρεχτ

Μια νικηφόρα εξέλιξη σ’ έναν από τους κλάδους αιχμής του τριτογενούς τομέα παροχής υπηρεσιών [2], από τον (κυριολεκτικό και μεταφορικό) “τελευταίο τροχό της αμάξης” της καπιταλιστικής κερδοφορίας του, μέσα στη δοσμένη συγκυρία της επιταγχυνόμενου βαθέματος της οικονομικής κρίσης και της καθεστωτικής επέλασης ενάντια στα εργατικά δικαιώματα, τις λαϊκές κατακτήσεις και τις κοινωνικές ελευθερίες ενός ολόκληρου αιώνα, με την ύφεση να οξύνεται, τα (κρατικά και ιδιωτικά) χρέη ν’ αυξάνονται, τα σύννεφα του πολέμου να πυκνώνουν, την ανεργία και τις τιμές στα πάντα ν’ ανεβαίνουν και τα κεφαλαιοκρατικά κέρδη που γίνονται ολοένα και πιο μονοπωλιακά – ολιγοπωλιακά και συγχωνευμένα, να φουσκώνουν και να λιμνάζουν στις χρηματαγορές ενός αγοραίου κόσμου που κινείται μέσα σε μια παρατεταμένη πορεία ελεύθερης πτώσης.

Μια νικηφόρα εξέλιξη που επιτεύχθηκε κόντρα σ’ ένα μακρόχρονο κλίμα κοινωνικής οπισθοχώρησης, κινηματικής αποσυσπείρωσης, αγωνιστικού κατακερματισμού και εξατομίκευσης του φόβου στους χώρους δουλειάς (και όχι μόνο), με νωπή ακόμα την σφραγίδα στο αντεργατικό νομοσχέδιο – λαιμητόμο Χατζηδάκη (που πέρασε το προηγούμενο καλοκαίρι από τη βουλή χωρίς να ανοίξει ρουθούνι…) με το οποίο, ανάμεσα στα άλλα (απελευθέρωση των απολύσεων, χτύπημα του οχτάωρου, του δικαιώματος συνδικαλιστικής δράσης και προκήρυξης απεργιών κ.α), αφού πρώτα “προσπεράστηκε” με το άρθρο 69 το σχετικό πόρισμα του ΈΦΚΑ, επεκτείνεται η γκρίζα ζώνη της ψευδούς αυτοαπασχόλησης μέσω της “freelance συνεργασίας”.

Ένα αντεργατικό νομοσχέδιο – λαιμητόμος της νεοφιλελεύθερης – ακροδεξιάς κυβέρνησης ΝΔ του Μητσοτάκη του υιού, γραμμένο εξ’ ολοκλήρου διά χειρός του μεγάλου Κεφαλαίου, του ΣΕΒ και των άλλων ιερατείων των εγχώριων και πολυεθνικών καπιτα-ληστών, ψηφισμένο από την κυβερνητική πολιτική υπαλληλία του Κράτους του και με την ουσιαστική συναίνεση της απαξιωμένης συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας της καθεστωτικής ΓΣΕΕ.

Δεν θ’ αλλάξουμε επάγγελμα. Θ’ αλλάξουμε το επάγγελμα.

Σύνθημα της ΣΒΕΟΔ

Μια νικηφόρα εξέλιξη που δεν ήρθε ουρανοκατέβατη αλλά αποτελεί τον καρπό μιας μακρόχρονης διαδρομής με πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα ταξικής οργάνωσης, συνδικαλιστικής δράσης και εργατικών αγώνων. Χιλιόμετρα που έχουν διανυθεί, εδώ και σχεδόν μια δεκαπενταετία, από το πρωτοβάθμιο ομοιοεπαγγελματικό “Σωματείο με γκάζια” της ΣΒΕΟΔ.

Ένα μαχητικό Σωματείο Βάσης, το οποίο από την ίδρυση του ως και σήμερα εξακολουθεί να προωθεί αταλάντευτα τα προτάγματα και τις θέσεις του, εκθέτοντας άμεσα και έμπρακτα τις προτάσεις και τις διεκδικήσεις του στον Κλάδο και ευρύτερα στην Τάξη και την Κοινωνία. Ένα δραστήριο και ζωντανό Σωματείο Βάσης “χωρίς συνδικαλιστές σε καρέκλες και έτοιμες “συνταγές” για εκτέλεση”, η λειτουργία και η δραστηριοποίηση του οποίου βασίζονται στη αμεσοδημοκρατία και τη συλλογική δράση, στην αυτενέργεια και την αυταπάρνηση των ίδιων των εργαζομένων που το συναπαρτίζουν. Μια αυτοοργανωμένη λογική εργατικού αγώνα μέσα και έξω από τους χώρους δουλειάς και μια πολιτική πρόταση συνδικαλιστικής οργάνωσης και δράσης που συμπυκνώνεται στο ρητό: “κάθε μέλος και στέλεχος” [3].

Η πολύχρονη οργάνωση στη βάση και η αδιάκοπη “δουλειά του μυρμηγκιού”, η πλατιά απεύθυνση στους συναδέλφους και τις συναδέλφισες με τις τακτικές εξορμήσεις στις πιάτσες, οι διανομές χέρι με χέρι της εφημερίδας “Στο Ρελαντί” και οι πλατιές καμπάνιες προπαγάνδισης και αντιπληροφόρησης σε όλη την πόλη και το λεκανοπέδιο, οι απεργιακές φρουρές έξω από εταιρίες και καταστήματα, τα αυτοπεριφρουρούμενα μαχητικά μπλοκ στις απεργιακές διαδηλώσεις, οι εκατοντάδες μικρές και μεγάλες μάχες που έχουν δοθεί (από το 2007 κι έπειτα) και μετράνε αρκετές νίκες, ενάντια στις εργοδοτικές αυθαιρεσίες και την τρομοκρατία μικρών και μεγάλων αφεντικών, ενάντια στην υποδηλωμένη και την αδήλωτη εργασία, με την έμπρακτη στήριξη πολλών συναδέλφων-συναδελφισσών σε επιθεωρήσεις εργασίας και δικαστήρια. Οι μαζικές 24ωρες απεργίες όλων αυτών των χρόνων -προετοιμασμένες και προπαγανδισμένες σε βάθος χρόνου, με γειωμένο και ξεκάθαρο διεκδικητικό πλαίσιο- κατάφεραν να βγάλουν –πραγματικά- μπροστά τα εργατικά συμφέροντα, να κάνουν το επάγγελμα ορατό και με τις επιβλητικές απεργιακές μοτοπορείες τους να επιβάλλουν –ουσιαστικά- στο δρόμο τη ψήφιση (από την προηγούμενη κυβέρνηση των αυτοαποκαλούμενων “αριστερών” της Κουμουνδούρου) του Ν4611/2019 που προβλέπει την εργοδοτική υποχρέωση παροχής μέσων ατομικής προστασίας, εταιρικού δίκυκλου ή 15% (τουλάχιστον επί του βασικού μισθού) αποζημίωση για έξοδα χρήσης και συντήρησης δικύκλου (service) και -ξεχωριστά- των εξόδων καυσίμων (βενζίνες) [4]

Η ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου αποτελεί αναμφίβολη κατάκτηση του Σωματείου Βάσης της ΣΒΕΟΔ, όλων των αγωνιζόμενων εργαζόμενων του Κλάδου καθώς και ολόκληρης της εργατικής Τάξης και όχι τον “προεκλογικό μποναμά στα παιδιά με τα παπιά” της απελθούσας μνημονιακής κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτά είναι μερικά από τα στοιχεία που αποτελούν το υπέδαφος επάνω στον οποίο άνθισε ο συγκεκριμένος νικηφόρος Αγώνας στην efood, του οποίου είχε προηγηθεί η μακρόχρονη και συστηματική συνδικαλιστική δουλειά και η απαραίτητη συναδελφική ζύμωση μεταξύ των ίδιων των διανομέων που οδήγησε και στη συγκρότηση της Επιτροπής Εργαζομένων Efood [5].

Μέσα σ’ αυτή την υπάρχουσα συνθήκη, η (φαινομενικά απροσδόκητη) συμπόρευση και τα πρωτόγνωρα κοινά απεργιακά καλέσματα που προέκυψαν από ένα πρωτοβάθμιο σωματείο σαν τη Συνέλευση Βάσης Εργαζόμενων Οδηγών Δικύκλου (ΣΒΕΟΔ) που η βασική μαγιά αγωνιστών και αγωνιστριών του προέρχεται (ως επί το πλείστον) από τον αναρχικό-αντιεξουσιαστικό χώρο, αλλά και από την αυτονομία και την εξωκοινοβουλευτική αριστερά, μετά από την απεύθυνση που έλαβε από το Συνδικάτο Επισιτισμού, Τουρισμού, Ξενοδοχείων & Συναφών Επαγγελμάτων Ν.Αττικής (που συμμετέχει στο ΠΑΜΕ που πρόσκειται στο ΚΚΕ) απέδειξαν χειροπιαστά ότι υπάρχουν στιγμές που αυτά που ενώνουν, μπορούν και είναι –στην πράξη- περισσότερα από αυτά -που στη θεωρία- χωρίζουν και πως η Οργάνωση στη Βάση και η Ενότητα στη Δράση δεν αποτελούν (αναγκαστικά) αφηρημένες έννοιες αλλά μια έμπρακτη μέθοδο και πρόταση Αγώνα για την υπεράσπιση των ταξικών συμφερόντων και των λαϊκών αναγκών, που προωθείται και κατακτιέται μονάχα μέσα στην πραγματική ζωή, μέσα στο καμίνι της ταξικής πάλης, και όχι μέσα στα πειραματικά εργαστήρια και τους δοκιμαστικούς σωλήνες της “ιδεολογικής-πολιτικής ορθότητας, στεγανότητας και καθαρότητας”.

Από την πλευρά μας, έχοντας στηρίξει με Κάλεσμα [6] και έχοντας συμμετάσχει με τις λιγοστές μας δυνάμεις στις ιστορικές απεργιακές μοτοπορείες του Σεπτέμβρη, εξακολουθούμε να πιστεύουμε στην πολιτική θέση που με σαφήνεια είχαν διατυπώσει -πριν από σχεδόν μια εικοσαετία- κάποιοι σύντροφοι και συντρόφισσες στην Ιταλία: […] Η μοναδική διαχωριστική γραμμή που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να προσδιορίσουμε τα πολιτικά ρεύματα και την ιστορική σημασία τους είναι εκείνη της δράσης τους σε σχέση με την προλεταριακή αυτονομία, στην ενίσχυση που έδωσαν στη διαδικασία απελευθέρωσης του προλεταριάτου [7].

Σε κάθε περίπτωση ο νικηφόρος εργατικός Αγώνας στην efood δεν έχει σε καμία περίπτωση τελειώσει, συνεχίζεται μέχρι την ικανοποίηση όλων των αιτημάτων για συμβάσεις αορίστου χρόνου με πλήρη ασφαλιστικά-εργασιακά δικαιώματα και κατάργηση των αυθαίρετων αξιολογήσεων, για βαρέα ανθυγιεινά ένσημα και εφαρμογή του Ν.4611/2019.

Επιπρόσθετα, ο συγκεκριμένος εργατικός Αγώνας, λειτουργώντας παραδειγματικά, φαίνεται ότι κατάφερε να θέσει σε κίνηση ευρύτερες διεργασίες και συζητήσεις μέσα και έξω από τους χώρους δουλειάς και ν’ αποτελεί αντικείμενο ζύμωσης στο εσωτερικό πολλών σωματείων, συλλογικοτήτων, συνελεύσεων, στεκιών, ομάδων, οργανώσεων κλπ. Ανεξάρτητα από την πορεία, τις κατευθύνσεις και την κατάληξη που αυτές μπορεί να έχουν, μέσα σε μια ζοφερή συνθήκη σαν την τρέχουσα, πρόκειται αναμφίβολα για μια διαδικασία σε εξέλιξη και αυτό αποτελεί μια ακόμα συνεισφορά αυτού τον νικηφόρου και ελπιδοφόρου Αγώνα, από ένα Σωματείο Βάσης κι έναν Κλάδο που (εδώ και χρόνια πλέον) βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ταξικής πάλης και με τη δράση του καταφέρνει να βγάλει ξανά το προλεταριάτο στο δρόμο, κάνοντας και πάλι επίκαιρο εκείνο το παλιό ξεχασμένο σύνθημα: Νόμος είναι το Δίκιο του Εργάτη!

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΤΗ ΒΑΣΗ & ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ.

ΤΑΞΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΑΞΗΣ.

ΠΟΛΕΜΟ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ & ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΟΥ.

Κίνηση της Βιολέττας (ΚτΒ)

Αθήνα, Οχτώβρης 2021

Σημειώσεις

[1] απόσπασμα από το Κοινό Κάλεσμα της Συνέλευσης Βάσης Εργαζόμενων Οδηγών Δικύκλου (ΣΒΕΟΔ) και του Συνδικάτου Επισιτισμού, Τουρισμού, Ξενοδοχείων & Συναφών Επαγγελμάτων Ν.Αττικής στην 24ωρη Απεργία στις 24 Σεπτέμβρη 2021, από sveod.gr

[2] Για να γίνει αντιληπτή σε όλο το εύρος της η σημασία του συγκεκριμένου εργατικού Αγώνα, έχει σημασία να ειπωθεί ότι αυτός δίνεται σ’ έναν από τους λίγους κλάδους της εγχώριας αγοράς που -κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, κι ιδιαίτερα από το ξέσπασμα της πανδημίας κι έπειτα- παρουσιάζει αλματώδη αύξηση του τζίρου και της κερδοφορίας του. Ένας κλάδος αιχμής, ιδιαίτερα κομβικός όσον αφορά την υπάρχουσα εργατική σύνθεση (αλλά και συνολικά τον εγχώριο καταμερισμό της μισθωτής εργασίας), όπου δουλεύει -με συμβάσεις δεδηλωμένης, υποδηλωμένης ή αδήλωτης απασχόλησης- μια κρίσιμη μάζα του σύγχρονου ντόπιου και μεταναστευτικού, νέου (και όχι μόνο) προλεταριάτου. Το “εκτόπισμα” που έχει αποκτήσει ο “κύκλος εργασιών” του συγκεκριμένου κλάδου αποτυπώθηκε (μεταξύ άλλων) ανάγλυφα και στην -προ ετών- ανάληψη της προεδρίας του ΣΕΒ από από τον ιδιοκτήτη της ταχυμεταφορικής ACS Θ.Φέσσα.

[3] […] Το ρητό «κάθε μέλος και στέλεχος» είναι βασικός άξονας της στρατηγικής μας. Ασκούμε αντιιεραρχικό συνδικαλισμό βάσης και στόχος μας είναι όλα μας τα μέλη να μην είναι απλώς ισότιμα βάση του καταστατικού αλλά και εξίσου συγκροτημένα σε συνδικαλιστικό επίπεδο. Οργανωτικά προωθούμε τις επιτροπές εργαζομένων στους τόπους δουλειάς και όπου είναι δυνατόν την ίδρυση επιχειρησιακών σωματείων με αμεσοδημοκρατικά χαρακτηριστικά και αντιιεραρχικές δομές. Επιδιώκουμε την προώθηση του συνδικαλισμού βάσης και της άμεσης δημοκρατίας στα συνδικάτα ώστε όλες οι αποφάσεις να παίρνονται από τα κάτω. Με αυτούς τους όρους, στόχος μας είναι να συμμετάσχουμε στη συγκρότηση ενός διευρυμένου μετώπου εργαζομένων με αντιιεραρχικά αμεσοδημοκρατικά χαρακτηριστικά που θα παρακάμπτει τη ξεπουλημένη και παρωχημένη αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική γραφειοκρατία του εργατικού κέντρου αθήνας και της γ.σ.ε.ε.

Αψηφούμε τις προσταγές της εκάστοτε κυβέρνησης καθώς και της ξεπουλημένης συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας που την υπηρετεί και υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα των εργαζομένων με κάθε είδους παρέμβαση από αποκλεισμούς και μποϋκοτάζ μέχρι στάσεις εργασίας και απεργίες. Στόχος μας είναι η μαζική και διεκδικητική παρουσία του σωματείου οπουδήποτε συνάδελφος (είτε κούριερ είτε ντελίβερι είτε εξωτερικός) χρειαστεί τη βοήθεια μας […]

απόσπασμα από το “Πως λειτουργούμε”, διαθέσιμο στο sveod.gr

[4] Σχετικά με την απύθμενη υποκρισία των πρώην κυβερνητικών της μνημονιακής “αριστεράς” που με αφορμή τον Αγώνα στην efood, φόρεσε το φιλολαϊκό προσωπείο της για να πουλήσει “φιλεργατικά καθρεφτάκια στους ιθαγενείς”, υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για αυτήν την ίδια που (παρά τις αντιπολιτευτικές κορώνες της) μέσα στην βουλή υπερψήφισε (επικαλούμενη τις δήθεν “βέλτιστες πρακτικές” της ΕΕ) σχεδόν τα μισά από τα άρθρα του αντεργατικού νόμου – λαιμητόμου Χατζηδάκη. Για αυτή την ίδια την ευρωατλαντική “αριστερά” που μια εβδομάδα νωρίτερα, στην ολομέλεια του ευρωκοινοβουλίου υπερψήφιζε την έκθεση με τον ψευδεπίγραφο τίτλο “Δίκαιες συνθήκες εργασίας, δικαιώματα και κοινωνική προστασία των εργαζομένων στις πλατφόρμες – Νέες μορφές απασχόλησης που συνδέονται με την ψηφιακή ανάπτυξη”.

[5] Περισσότερα στο έντυπο “Προς τους συναδέλφους διανομείς της efood. “Σημειώσεις” για το εργασιακό καθεστώς του ταχυδιανομέα στην efood #2” που κυκλοφόρησε τον περασμένο Ιούνη από την Επιτροπή Εργαζομένων Efood & τη ΣΒΕΟΔ. Διαθέσιμο σε μορφή pdf στο sveod.gr

[6] Κίνηση της Βιολέττας (ΚτΒ): “Νίκη στον Αγώνα των διανομέων της efood. Τάξη εναντίον Τάξης. 24ωρη Απεργία. Παρασκευή 24/9/21”, από prolprot.espivblogs.net

[7] Απόσπασμα από “Οι συνήθεις ταραξίες, οι συνήθεις προβοκάτορες: σκέψεις για τον αναρχισμό και τον κομμουνισμό”. Proletari 56, Ιταλία 2002. Στα ελληνικά κυκλοφόρησε τον Απρίλη του 2007 ως ένθετο στο 3ο τεύχος του περιοδικού “Βίδα για την όξυνση του ταξικού ανταγωνισμού”.

Στις 13 Οτώβρη καλούνται σε δίκη οι σύντροφοι Γιώργος Καλαϊτζίδης και Νίκος Ματαράγκας, κατηγορούμενοι (για ηθική και φυσική αυτουργία αντίστοιχα) για την εκτέλεση, το καλοκαίρι του 2016, ενός μαφιόζου ναρκέμπορου, γνωστού ως “Χαμπίμπι”, πρωταγωνιστή πλήθους αντικοινωνικών επιθέσεων ενάντια σε συντρόφους και συντρόφισσες, θαμώνες και κατοίκους στην πλατεία Εξαρχείων.

Μια εκτέλεση, την πολιτική ευθύνη της οποίας είχαν αναλάβει με κείμενό τους οι Ένοπλες Ομάδες Πολιτικοφυλακών, εν μέσω μιας παρατεταμένης περιόδου πολύμορφων και μαχητικών κινητοποιήσεων και πορειών, άμεσων δράσεων, εκδηλώσεων και διαδηλώσεων από πολιτικές συλλογικότητες και ομάδες, καταλήψεις και στέκια, αγωνιστές-αγωνίστριες, εργαζόμενους-εργαζόμενες και κατοίκους ενάντια στις μαφίες, τον κοινωνικό κανιβαλισμό και την κρατική καταστολή, για την επανοικειοποίηση των Εξαρχείων της ταξικής αλληλεγγύης και της κοινωνικής αυτοοργάνωσης.

5 χρόνια μετά, οι 2 σύντροφοι δικάζονται μ’ ένα διάτρητο κατηγορητήριο -βασισμένο εξολοκλήρου σε στημένες καταθέσεις δυο ναρκέμπορων- ενώ προηγουμένως, τον Ιούνη του 2020, έπειτα από την κλήση σε απολογία τους σε ανακριτή, είχαν αφεθεί ελεύθεροι ελλείψει επιβαρυντικών στοιχείων.

Μια αστυνομικοδικαστική δίωξη που φαίνεται να δικαιώνει χειροπιαστά το διαχρονικά δίκαιο σύνθημα “μπάτσοι και μαφίες το ίδιο μαγαζί”. Μια πολιτική δίκη σκοπιμότητας που θέτει στο στόχαστρο της αστικής “δικαιοσύνης”, υπό την απειλή ακόμα και ισόβιας καταδίκης, τους δυο αγωνιστές και τη μακρόχρονη πολιτική δράση που αυτοί ανέπτυξαν, μέσα από το κατειλημμένο κοινωνικό κέντρο Κ*BΟΞ και τις γραμμές της αναρχικής συλλογικότητας Ρουβίκωνας.

Στο στόχαστρο αυτής της ξεδιάντροπης κρατικής σκευωρίας όμως, δεν τίθενται μονάχα οι δυο αγωνιστές, το Κ*ΒΟΞ, ο Ρουβίκωνας και τα Εξάρχεια, αλλά συνολικά οι αγωνιστικές πρωτοβουλίες και οι πολύμορφες κινητοποιήσεις στο κέντρο και τις συνοικίες της αθηναϊκής μητρόπολης, η ίδια η ιστορία των αγώνων που έχουν δοθεί και δίνονται για δεκαετίες σε αυτούς τους δρόμους ενάντια στο “παράνομο” και “νόμιμο” κεφάλαιο, το κράτος του και την αστυνομία του.

Η κρατική σκευωρία δεν θα περάσει.

Αλληλεγγύη στους συντρόφους Γιώργο Καλαϊτζίδη και Νίκο Ματαράγκα.

Έναρξη Δίκης 13/10/21. Εφετείο Αθηνών, 9.00 π.μ.

Κίνηση της Βιολέττας (ΚτΒ)

Αθήνα, Σεπτέμβρης 2021

Κοίτα! Οι άλλοι έχουν κινήσει κι έχει η πλάση κοκκινίσει

κι άλλος ήλιος έχει βγει σ’ αλλή θάλασσα, άλλη γη…

Από την Αθήνα και τη Σαλονίκη, μέχρι την Πάτρα και το Ηράκλειο, τα Χανιά, το Βόλο και όλη τη χώρα, ένα φουσκωμένο ποτάμι από “κόκκινα γιλέκα” και όχι μόνο, πλημμύρισε χθες 22/9 τους δρόμους, στέλνοντας ενωτικό αγωνιστικό μήνυμα σε όλη την ντόπια και μεταναστευτική εργατική Τάξη, τη νέα εργαζόμενη βάρδια και σ’ όλη την προλεταριακή νεολαία.

Με την προειδοποιητική 4ωρη στάση εργασίας –που προκηρύχτηκε έπειτα από κοινό κάλεσμα της Συνέλευσης Βάσης Εργαζομένων Οδηγών Δικύκλου (ΣΒΕΟΔ) και του Συνδικάτου, Επισιτισμού, Τουρισμού, Ξενοδοχείων Ν.Αττικής- χιλιάδες απεργοί διανομείς, εργαζόμενοι και εργαζόμενες, αλληλέγγυοι και αλληλέγγυες με τις μαζικές και δυναμικές μηχανοκίνητες κινητοποιήσεις τους, έγραψαν ιστορία.

Η ευρεία κατακραυγή και ο ψηφιακός ακτιβισμός που αναπτύχθηκε ενάντια στα εργοδοτικά και υπουργικά “επιτελικά” σχέδια, για περαιτέρω υποτίμηση της μισθωτής εργασίας με τη μετατροπή της σε “συνεργασία”, απέδειξε στην πράξη ότι η Αλληλεγγύη –σε όλους τους καιρούς, σε όλους τους τόπους και με όλα τα μέσα– εξακολουθεί να αποτελεί ταξικό όπλο και κοινωνική αρετή.

Η ανακοινωμένη “αναδίπλωση” και η ουσιαστική αδιαλλαξία των αφεντικών και των χρυσοπληρωμένων μανατζαραίων της efood (ιδιοκτησίας του γερμανικού κολοσσού Delivery Hero, που λυμαίνεται τον κλάδο της ταχυδιανομής σε πολλές άλλες χώρες), οι οποίοι -κατά τη διάρκεια της χθεσινής μαζικότατης μοτοπορείας στην Αθήνα- επέλεξαν να κρυφτούν πίσω από τις αστυνομικές κλούβες και διμοιρίες, καθιστά σε μονόδρομο τη συνέχιση και την κλιμάκωση αυτού του δίκαιου και αναγκαίου Αγώνα για ζωή και δουλειά με αξιοπρέπεια. Το ποτάμι πίσω δεν γυρνά. Το φράγμα της μοιρολατρίας, της εξατομίκευσης και του φόβου έχει ραγίσει για τα καλά. Καιρός να σπάσει…

Παρασκευή 24 Σεπτέμβρη 2021. 24ωρη Απεργία από την Συνέλευση Βάσης Εργαζομένων Οδηγών Δικύκλου (ΣΒΕΟΔ) και το Συνδικάτο Επισιτισμού, Τουρισμού, Ξενοδοχείων Ν.Αττικής.

Στηρίζουμε – Συμμετέχουμε στην Απεργιακή Συγκέντρωση – Μοτοπορεία. Πεδίο Άρεως, 11πμ.

NIKH ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΜΕ ΠΛΗΡΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΙΤΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΔΙΑΝΟΜΕΩΝ ΤΗΣ EFOOD.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΤΗ ΒΑΣΗ – ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ. ΤΑΞΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΑΞΗΣ.

ΠΟΛΕΜΟ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ & ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΟΥ.

Κίνηση της Βιολέττας (ΚτΒ)

Αθήνα, 23/9/2021

Μόλις κυκλοφόρησε η συλλογή κειμένων του φίλου & συντρόφου, πολιτικού κρατούμενου Πολύκαρπου Γεωργιάδη “Ο ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΕΝΤΕΣΕΣ. Ένστολο κράτος. Γεωστρατηγικοί ανταγωνισμοί. Έρπων παγκόσμιος πόλεμος” [Εκδόσεις Ασύμμετρη Απειλή. Αθήνα. Σεπτέμβρης 2021].

«Το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα δεν πρέπει να το βλέπουμε αποκλειστικά και μόνο ως σύστημα οικονομικής εκμετάλλευσης. Πρέπει να το βλέπουμε επιπλέον και ως σύστημα παραγωγής υλικών και πνευματικών σκουπιδιών, ως σύστημα παραγωγής στερημένων και ακρωτηριασμένων ανθρώπινων υπάρξεων, ως σύστημα παραγωγής ενός ανθρωπολογικού τύπου -του Homo Economicus- που βρίσκει ικανοποίηση μονάχα μέσω της μιζέριας της καταναλωτικής φρενίτιδας. «Η καρδιά ενός ανθρώπου είναι παράξενο πράγμα, ιδίως όταν ο άνθρωπος την καρδιά του την έχει στη χρηματοσακούλα του», έγραφε ο Μαρξ στον πρώτο τόμο του Κεφαλαίου. Το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα έχει αποικιοποιήσει ολόκληρη τη ζωή, ξεκινώντας από το κάθε σπίτι και φτάνοντας σε ολόκληρο τον πλανήτη. Συνακόλουθα, την κρίση του συστήματος δεν πρέπει να τη βλέπουμε μονάχα στην οικονομική/τεχνοκρατική της διάσταση, αλλά ως συνάρθρωση πολλαπλών κρίσεων (οικονομικής, οικολογικής, επισιτιστικής, πολιτιστικής κλπ). Η βαναυσότητα στις καθημερινές σχέσεις (όπως και στις διεθνείς) είναι μια από τις όψεις αυτής της κρίσης.»

από το οπισθόφυλλο της έκδοσης.

Κεντρική διάθεση: βιβλιοκαφέ RED N’ NOIR. Δροσοπούλου 52. Κυψέλη. Αθήνα.

Κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ιταλικά από τις εκδόσεις PGreco στο Μιλάνο, το βιβλίο – συνέντευξη του πολιτικού κρατούμενου Δημήτρη Κουφοντίνα “13 Απαντήσεις. Μια συζήτηση με τον Τάσο Παππα” (Εκδόσεις Μονοπάτι. Αθήνα, 2016).

Η ιταλική έκδοση τιτλοφορείται “Η Επαναστατική Οργάνωση 17 Νοέμβρη. 13 Απαντήσεις από τη φυλακή”, μεταφράστηκε στα ιταλικά από τον Λέων Βλάσση και εκτός από τον Πρόλογο του Γιώργου Σταματόπουλου και την Εισαγωγή του Τάσου Παππά περιλαμβάνει επίσης το ακόλουθο υλικό.

– “Βάστα καλά, βάστα γερά παντοτινέ Αντάρτη!” από “έναν ανώνυμο και ανένταχτο αριστερό ψαρά της γενιάς των “Λαμπράκηδων” και του 114”.

– Εισαγωγή του Πασκουάλε Αμπατάντζελο, πρώην πολιτικού κρατούμενου στις ιταλικές ειδικές φυλακές, μέλους των Ένοπλων Προλεταριακών Πυρήνων – Nuclei Armati Proletari (NAP) και έπειτα των Κόκκινων Ταξιαρχιών – Brigate Rosse (Β.R), ο οποίος εξέτισε 20 χρόνια εγκλεισμού, 6 χρόνια ημιελευθερίας και 4 χρόνια επιτηρούμενης ελευθερίας χωρίς ποτέ να μετανοήσει, ούτε να διαχωριστεί. Στα ελληνικά κυκλοφορεί η αυτοβιογραφία του “Έτρεχα και σκεφτόμουν την Άννα. Μια ιστορία της δεκαετίας του ‘70” (Εκδόσεις Διάδοση. Αθήνα, 2020).

-Σημειώσεις του Μεταφραστή.

-Σημείωμα των εκδόσεων PGreco στο οπισθόφυλλο της ιταλικής έκδοσης.

Βάστα καλά, βάστα γερά παντοτινέ Αντάρτη!

Πάλι την πέτρα τη βαριά,
του Σίσυφου την πέτρα
πήρες στους ώμους και σηκώνεις.
Πονάς μα δε λυγίζεις.

Αδιάκοπος ανήφορος
η στράτα που διαβαίνεις
και για ταμπούρι αψηλό
όρθωσες το ίδιο το κορμί σου.

Ώρα την ώρα
μερόνυχτα, βδομάδες ολάκερες
καίγεσαι και λιώνεις
μα δεν σβήνεις και φωτίζεις

σηκώνεσαι ψηλά
νικάς τους δήμιους σου.

Βάστα καλά
Βάστα γερά παντοτινέ Αντάρτη!

Το όνομα σου και πάλι σημαία και σύνθημα
στα χείλη και τις καρδιές
του απροσκύνητου Ανθού αυτού του τόπου

μπροστά στις αύρες και τα δακρυγόνα
τις ασπίδες και τα ρόπαλα
στην Πανεπιστημίου και τη Σταδίου
το Σύνταγμα και την Ομόνοια

στη χώρα και τον κόσμο.

Αδελφικά σου γνέφουν

τα αετόπουλα από τα κορφοβούνια
και οι σαλταδόροι των πόλεων

οι γερόντοι από το Μακρονήσι
και οι εκτελεσμένοι της Καισαριανής

οι βασανισμένοι και οι σακατεμένοι
στην ταράτσα της Μπουμπουλίνας
και το δωδέκατο όροφο της ΓΑΔΑ

ο Μπελογιάννης, ο Πέτρουλας, ο Παναγούλης
ο Κασίμης, ο Τσουτσουβής, ο Φούντας

ο Μπόμπυ Σαντς, ο Χόλγκερ Μάινς
και οι Τούρκοι σύντροφοι.

Από όπου και όπου ο Αγώνας αναπνέει
Αδελφικά σου γνέφουν.

Βάστα καλά
Βάστα γερά παντοτινέ Αντάρτη!

Το γαλάζιο του Σαρωνικού στέκει εκεί
και στη Χαλικιάδα σα να περιμένει

άσβηστα τα μάτια σου πάλι να το αρμέξουν.

Βάστα καλά
Βάστα γερά Δημήτρη Κουφοντίνα!

Έτσι ή αλλιώς, τους έχεις ήδη νικήσει…

Αίγινα, ξημερώματα 23/2/2021

Ένα ποίημα “ενός ανώνυμου και ανένταχτου αριστερού ψαρά της γενιάς των “Λαμπράκηδων” και του 114” που δημοσιεύθηκε διαδικτυακά κατά τη διάρκεια της τελευταίας απεργίας πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα στις ελληνικές φυλακές που ξεκίνησε στις 8 Γενάρη και έληξε στις 14 Μάρτη 2021.

Μετά το τέλος αυτού του σκληρού αγώνα του, εξαιτίας της στέρησης των απαραίτητων φυσιοθεραπειών και των υπόλοιπων ιατρικών φροντίδων, η κατάσταση της υγείας του Δημήτρη βρίσκεται ακόμα σε δύσκολη φάση, κάτι που δεν τού επέτρεψε να γράψει, όπως και ο ίδιος ήθελε, το εισαγωγικό σημείωμα γι’ αυτήν την ιταλική έκδοση των “13 Απαντήσεων” του.

Εισαγωγή του Πασκουάλε Αμπατάντζελο

Ο Δημήτρης Κουφοντίνας, ο οποίος σήμερα είναι μεγαλύτερος από 60 χρονών, υπήρξε σημαντικό μέλος της Επαναστατικής Οργάνωσης 17 Νοέμβρη που γεννήθηκε το 1975 και παρέμεινε ενεργή μέχρι το 2002. Μια Επαναστατική Οργάνωση που πήρε το όνομα της αναφερόμενη στη σφαγή των φοιτητών που διαπράχθηκε από το καθεστώς των συνταγματαρχών στις 17 Νοέμβρη 1973, κατά τη διάρκεια της φοιτητικής εξέγερσης.

Ο Δημήτρης έχει εκτίσει σχεδόν 19 χρόνια φυλάκισης, τα περισσότερα από τα οποία σε ένα υπόγειο κελί μιας φυλακής, για τις ισόβιες καταδίκες που τού επιβλήθηκαν εξαιτίας της επαναστατικής στράτευσης του. Το όνομα του επέστρεψε στην επιφάνεια της δημοσιότητας όταν στις 8 του περασμένου Γενάρη ξεκίνησε μια απεργία πείνας, έτσι ώστε να διαμαρτυρηθεί ενάντια στη μεταγωγή του, από αγροτική φυλακή στη φυλακή υψίστης ασφαλείας του Δομοκού, μακριά από τους συγγενείς του, και με παραβίαση ακόμα και της ίδιας της άτιμης σωφρονιστικής μεταρρύθμισης με αναδρομική ισχύ από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, που ψηφίστηκε στο ελληνικό κοινοβούλιο τον περασμένο Δεκέμβρη από τη συντηρητική πλειοψηφία. Σύμφωνα με όσα προβλέπει αυτός ο νόμος, ο Δημήτρης θα έπρεπε να μεταχθεί στην αθηναϊκή φυλακή του Κορυδαλλού, όπου και πέρασε στα υπόγεια κελιά της όλη τη φυλάκιση του μέχρι τη μεταγωγή του σε αγροτική φυλακή.

Η απεργία πείνας διήρκησε περισσότερο από δυο μήνες πυροδοτώντας μυριάδες πρωτοβουλιών αλληλεγγύης και μαζικών κινητοποιήσεων στην Ελλάδα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο Δημήτρης έληξε την απεργία πείνας στις 14 του περασμένου Μάρτη, λαμβάνοντας υπ’ όψη τις εκκλήσεις που τού απευθύνανε πάρα πολλοί αλληλέγγυοι σύντροφοι. Το έκανε με μια δήλωση του, με την οποία κατέληγε: “Αυτό που γίνεται εκεί έξω είναι πολύ πιο σημαντικό από αυτό για το οποίο ξεκίνησε. Μπροστά στη δύναμη αυτών των αγώνων, δηλώνω απ’ τη μεριά μου ότι με την καρδιά και το μυαλό είμαι κι εγώ εκεί, ανάμεσά σας”.

Η κυκλοφορία αυτού του βιβλίου από τις εκδόσεις PGreco έχει την αξία της αφού γνωρίζει στους Ιταλούς συντρόφους την πολιτική σκέψη του Δημήτρη, ενώ δίνει τη δυνατότητα -σε όποιον ενδιαφέρεται- για μια σύγκριση ανάμεσα σε δυο σημαντικές εμπειρίες: εκείνη του επαναστατικού κινήματος στην Ελλάδα με την αντίστοιχη ιταλική των δεκαετιών 1970-80. Από αυτή τη σύγκριση φαίνονται εξαρχής ξεκάθαρες οι πολλές αναλογίες που χαρακτήρισαν αυτές τις δυο εμπειρίες επαναστατικού αγώνα. Άλλωστε, αυτές τις αναλογίες τις συναντάμε συχνά μέσα στην ιστορία της πάλης των τάξεων αυτών των δυο χωρών. Επομένως, περισσότερο από μια πρωτοτυπία αποτελούν μια επιβεβαίωση του γεγονότος ότι οι προβληματικές που καλούνται ν’ αντιμετωπίσουν τα επαναστατικά κινήματα στη δυτική Ευρώπη είναι πολύ παρόμοιες, ενώ συχνά είναι πανομοιότυπες.

Η συνέντευξη του Τάσου Παππά με τον Δημήτρη Κουφοντίνα αποτελεί μια μαρτυρία, πλούσια σε ενδιαφέροντα στοιχεία, αφού τίθεται ένα ευρύ φάσμα προβληματισμών που παραμένουν επίκαιροι για όποιον προτίθεται ν’ αλλάξει την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων και θέλει ν’ αγωνιστεί ενάντια στο αρπακτικό καπιταλιστικό – ιμπεριαλιστικό σύστημα, για όποιον νιώθει και έχει συνείδηση της αναγκαιότητας για μια διαφορετική κοινωνική οργάνωση της ζωής και σκοπεύει να ζήσει σε μια κοινωνία που θα κοιτάει με πρόνοια προς τις μελλοντικές γενιές, σε μια κοινωνία απελευθερωμένη από τις αλυσίδες της ατομικής ιδιοκτησίας, του κέρδους και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, για όποιον δεν έπαψε να ονειρεύεται ότι μπορεί να ζήσει σε μια κοινωνία βασισμένη στην κοινωνική δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την ελευθερία, με σεβασμό στις άλλες μορφές ζωής και τη φύση.

Για όλους αυτούς του λόγους, πρόκειται για ένα βιβλίο που μας αφορά εκ του σύνεγγυς, ένα βιβλίο το οποίο δεν μπορούμε να αγνοήσουμε, αφού είναι πλούσιο σε θεωρητικούς στοχασμούς γύρω από μια σημαντική και μακρόχρονη επαναστατική εμπειρία, όπως αυτή της 17 Νοέμβρη, γραμμένο από ένα σημαντικό στρατευμένο επαναστάτη που συμμετείχε σε αυτήν χωρίς ποτέ να μετανοήσει, να διαχωριστεί ή να παραιτηθεί.

Στο σύνολο τους, οι 13 απαντήσεις του Δημήτρη Κουφοντίνα στις ερωτήσεις του Τάσου Παππά συνθέτουν ένα αξιοσημείωτο γραπτό ως προς τα πολιτικά, ηθικά και ιστορικά περιεχόμενα του, τα οποία συνοδεύονται σταθερά από συγκεκριμένες φιλοσοφικές, ποιητικές και λογοτεχνικές αναφορές που πλουτίζουν το κείμενο και αποκαλύπτουν το πολιτισμικό εύρος του Δημήτρη.

Τα ζητήματα που τίθενται σε αυτό το βιβλίο – συνέντευξη σχετίζονται συνολικά με την επαναστατική στράτευση. Κινούνται από το ζήτημα των νόμων του πολέμου και της εφαρμογής τους μέσα από την επαναστατική πρακτική μέχρι τους προβληματισμούς που σχετίζονται με τη ζωή στην παρανομία. Παίρνει θέση σχετικά με τους λόγους για τους οποίους μέσα σ’ ένα επαναστατικό κίνημα δεν είναι όλοι διατεθειμένοι “να διαβούν το Ρουβίκωνα”, για το πρόβλημα της προδοσίας, του διαχωρισμού και της παραίτησης. Στοχάζεται γύρω από το συνδυασμό των διάφορων μορφών πάλης, του πολιτικού αγώνα με τον ένοπλο αγώνα, γύρω από τη σχέση ανάμεσα στη θεσμική αριστερά και την επαναστατική αριστερά, ανάμεσα στον ρεφορμισμό και την επανάσταση, ανάμεσα στο ρεβιζιονισμό και το μαρξισμό. Τίθενται ζητήματα όπως οι σχέσεις ανάμεσα στη θεωρία και την πρακτική, ανάμεσα στον προγραμματισμό και την εφαρμογή των σχεδίων, ανάμεσα στα μέσα και τους σκοπούς του αγώνα. Στοχάζεται γύρω από τη σημασία που έχουν τα μαθήματα που παραδίδονται από τις ιστορικές επαναστατικές εμπειρίες προς τις νεότερες γενιές, γύρω από τη σχέση ανάμεσα στη συνέχεια και την ασυνέχεια των επαναστατικών διαδικασιών και των κύκλων αγώνα, γύρω από τους λόγους για τους οποίους οι έννοιες της Δημοκρατίας και του Καπιταλισμού είναι ασύμβατες, γύρω από την ταυτότητα και τις σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα στη φυλακή, ανάμεσα στους πολιτικούς και τους κοινούς κρατούμενους.

Όλα αυτά αντιμετωπίζονται και αναλύονται από τον Δημήτρη με ειλικρίνεια και γνώση του ζητήματος, χωρίς υποκρισίες και αποσιωπήσεις. Στα διάφορα θέματα που τού τίθενται, ο Δημήτρης εκθέτει το δικό του πολιτικό σκεπτικό, μέσα από μια εκπληκτική διήγηση που φανερώνει τη βαθιά ανθρώπινη ευαισθησία και την πολιτική συνέπεια που τον συνοδεύουν σε όλη την πορεία της ύπαρξης του, τόσο ως “ελεύθερο” άνθρωπο όσο και ως πολιτικό κρατούμενο. Όχι τυχαία, όταν ο Τάσος τον ρωτάει πως συνέβη και “την εποχή εκείνη πάρα πολλοί πίστευαν τα ίδια πράγματα, συνεγείρονταν από τις ίδιες ιδέες, μισούσαν τα ίδια σύμβολα, είχαν τις ίδιες προσδοκίες”, έπειτα όμως δεν έκαναν τις ίδιες επιλογές και μονάχα λίγοι διάβηκαν το Ρουβίκωνα, ο Δημήτρης απαντάει: “Την κρίσιμη στιγμή ο καθένας επιλέγει την όχθη του ποταμού όπου θα σταθεί, την όχθη της ιστορίας όπου θα σταθεί. Και αυτό δεν αφορά μόνο την επιλογή της ένοπλης πάλης, αφορά την επιλογή της πολιτικής δέσμευσης που έχει πάντα προσωπικό κόστος”.

Ένα άλλο παράδειγμα το έχουμε όταν ο συνεντευξιαστής, αναφερόμενος στο συμβάν της πρόωρης έκρηξης της βόμβας στα χέρια του Σάββα Ξηρού που στη συνέχεια οδήγησε στην εξάρθρωση της 17 Νοέμβρη, μέσω των πληροφοριών που τού αποσπάστηκαν έπειτα από βασανιστήρια, ρωτάει τον Δημήτρη “γιατί εκείνη την κρίσιμη στιγμή στον Πειραιά δεν λειτούργησες όπως ορίζει η επαναστατική πρακτική. Γιατί, δηλαδή, όταν διαπίστωσες ότι ο Σάββας δεν μπορεί να μετακινηθεί, δεν τον εξουδετέρωσες για να μην πέσει στα χέρια της αστυνομίας;”. Η απάντηση του Δημήτρη σε αυτήν την ερώτηση, “πάλι τα ίδια θα ‘κανα”, αποδεικνύει ταυτόχρονα τόσο τη συνέπεια του μαχόμενου επαναστάτη, που δεν αφήνεται να επηρεαστεί από το “εκ των υστέρων” όταν καλείται να λογαριαστεί με την ιστορία του και τις δράσεις του, όσο και την ευαισθησία και την ανθρωπιά των επαναστατικών ιδανικών που τόν ώθησαν ώστε να βάλει πιο μπροστά τις κοινωνικές, ηθικές και ανθρώπινες αξίες από την προσωπική ασφάλεια του καθώς και από εκείνη της ίδιας της οργάνωσης του, η οποία -εκτός των άλλων- προέβλεπε και συμφωνούσε ότι σε περιστατικά αυτού του είδους θα έπρεπε να κινηθεί με αυτόν τον τρόπο. Σε τελική ανάλυση, ο Δημήτρης και οι άλλοι στρατευμένοι επαναστάτες της 17 Νοέμβρη είχαν ήδη θέσει ως ενδεχόμενο την απώλεια της ίδιας της ζωής τους από όταν επέλεξαν να αγωνιστούν με τα όπλα ενάντια στο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό. Είχαν απόλυτη συνείδηση αυτού του γεγονότος. Προς επιβεβαίωση, λίγο πιο κάτω ο Δημήτρης διευκρινίζει: “Φυσικά παίρνουμε μέρος στον κοινωνικό πόλεμο και, όπως σε κάθε πόλεμο, υπάρχουν κανόνες, νόμοι και αναγκαιότητες που δεν μπορείς να αγνοήσεις δίχως συνέπειες. Όμως δεν ήμαστε απλά μαχητές, αλλά επαναστάτες μαχητές, και ο σκοπός της ανθρώπινης κοινωνίας που ονειρευόμαστε πρέπει, όσο το πιο πολύ, να προεικονίζεται στην τωρινή δράση”. Οι επαναστάτες δεν είναι άνθρωποι – μηχανές και “η αφοσίωση στην επανάσταση δεν συνεπάγεται την άρνηση των ανθρωπίνων σχέσεων”. Όποιος αγωνίζεται καθοδηγείται από βαθιά αισθήματα ανθρωπιάς, “αν και τελικά αυτές οι ρίζες είναι πραγματικά το αδύνατο σημείο του αγωνιστή, ο βασανιστής το ξέρει και εκεί ακριβώς, είναι που μπήγει το μαχαίρι”.

Προσωπικά, κατά τη διάρκεια της εμπειρίας μου ως στρατευμένος επαναστάτης των Ένοπλων Προλεταριακών Πυρήνων (ΝΑΡ) και των Κόκκινων Ταξιαρχιών (BR), βρέθηκα να βιώνω πάνω από μια φορά καταστάσεις αυτού του είδους. Αρκεί από μόνο του, το συμβάν στην πλατεία Αλμπέρτι στη Φλωρεντία, όταν κατά τη διάρκεια ανταλλαγής πυροβολισμών με τους Καραμπινιέρους, μετά από μια προλεταριακή απαλλοτρίωση μιας Τράπεζας για τη χρηματοδότηση των NAP, ο Λούκα Μαντίνι και ο Σέρτζιο Ρομέο έχασαν τη ζωή τους, στην προσπάθεια τους να μαζέψουν και να διασώσουν ένα τραυματισμένο σύντροφο.

Στην επαναστατική πρακτική μπορεί να προκύψει να πρέπει να αποφασίσεις μέσα σε λίγες στιγμές αν θα τηρήσεις τους κανόνες και τους νόμους του πολέμου, ή αν θα βάλεις μπροστά τις ηθικές, κοινωνικές και ανθρώπινες αξίες, για τις οποίες και μάχεσαι. Για έναν στρατευμένο επαναστάτη δεν πρόκειται ποτέ για μια εύκολη επιλογή. Πρόκειται για μια επιλογή, η οποία -σε κάθε περίπτωση- δεν μπορεί ποτέ να κριθεί ξέχωρα από το συγκεκριμένο ιστορικό, πολιτικό, κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο της. Πράγματι, δεν είναι το ίδιο να μάχεσαι σε μια χώρα που τελεί υπό στρατιωτική δικτατορία, όπου το καθεστώς περηφανεύεται χωρίς μισόλογα για τα βασανιστήρια των επαναστατών, τα οποία συστηματικά ολοκληρώνονται με το θάνατο του κρατούμενου, με το να μάχεσαι σε μια “δημοκρατική” χώρα, η οποία περιορίζεται στα βασανιστήρια των πολιτικών κρατουμένων μέσω τεχνικών λιγότερο στυγνών, πιο εκλεπτυσμένων, έτσι ώστε να μην αφήνουν σημάδια και να αποφεύγεται η πρόκληση θανάτου του κρατούμενου. Στην πρώτη περίπτωση, σε αντίθεση με τη δεύτερη, δεν έχει κανένα νόημα να αφήσεις ζωντανό στα χέρια του εχθρού έναν βαριά τραυματισμένο σύντροφο, αφού δεν έτσι δεν θα τού σώσεις ούτε καν τη ζωή.

Ο Δημήτρης από αυτό το συμβάν ανακαλεί το μάθημα σύμφωνα με το οποίο “οι βόμβες μπορούσαν να γίνουν αμερόληπτες: Να χτυπήσουν και τον ίδιο τον κατασκευαστή τους”. Αυτή είναι μια πικρή αλήθεια με την οποία αναμετρήθηκαν και άλλες μαχόμενες επαναστατικές οργανώσεις. Μια αλήθεια που προκάλεσε το θάνατο πάρα πολλών επαναστατών. Για όλους αυτούς, αρκεί να θυμηθούμε τους συντρόφους Γιώργο Τσικουρή, Έλενα Αντζελόνι, Τζιαντζάκομο Φελτρινέλλι, Βιταλιάνο Πρίντσιπε και Τζιοβάννι Τάρας.

Μέσα από αυτό το βιβλίο, ο Δημήτρης μας παραδίδει αυτή που ο ίδιος περιγράφει ως την παρακαταθήκη της Επαναστατικής Οργάνωσης 17 Νοέμβρη. Μια παρακαταθήκη που απευθύνεται κυρίως στις νέες γενιές, ώστε η δική του επαναστατική εμπειρία να μη θεωρείται μια χαμένη υπόθεση, μια ήττα χωρίς αντίκρισμα. Τουναντίον, την θεωρεί ως ένα σημαντικό σταθμό μέσα στην ιστορία της επαναστατικής διαδικασίας. Γι’ αυτό άλλωστε, στοιχηματίζοντας γύρω από τους μακρούς χρόνους της ιστορίας, την διεκδικεί με υπερηφάνεια και σε πρώτο πρόσωπο, αναλαμβάνοντας ολόκληρη την πολιτική ευθύνη, από την αρχή ως το τέλος. Και αυτό συνεχίζει να κάνει μέχρι και σήμερα, έπειτα από σχεδόν 19 χρόνια φυλάκισης, με πίστη και συνέπεια, χωρίς ποτέ να παραπονεθεί.

Είναι και αυτός ο λόγος που συμβάλει ώστε η 17 Νοέμβρη να συνεχίζει να ζει μέχρι και σήμερα μέσα στην ταξική μνήμη και να αιωρείται στην ατμόσφαιρα ως ένας εφιάλτης για το καθεστώς. Ένας εφιάλτης που αιωρείται πάνω από όλη την Ευρώπη και τον περασμένο Μάρτη, σε αλληλεγγύη με τον αγώνα του Δημήτρη Κουφοντίνα, τρεις πορείες δέκα χιλιάδων ανθρώπων, για τρεις συνεχόμενες ημέρες διέσχισαν το κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας, έχοντας στην κεφαλή τους ένα πανό με το σύνθημα “ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ 17 ΝΟΕΜΒΡΗ!”.

Ιούνης 2021

Σημειώσεις του Μεταφραστή

[1] Ο Επαναστατικός Λαϊκός Αγώνας (ΕΛΑ) σχηματίζεται το 1975, στη φουσκοθαλασσιά της Μεταπολίτευσης, δηλαδή στη μετάβαση από τη στρατιωτική δικτατορία στο κοινοβουλευτικό καθεστώς της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας. Με την επιθετική αντικαπιταλιστική – αντιιμπεριαλιστική δράση του αποτέλεσε -πιθανότατα- την πλέον πολυάριθμη και “κινηματική” συνιστώσα του χώρου της ένοπλης πάλης, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου ριζοσπαστικοποίησης των εργατικών, κοινωνικών και φοιτητικών αγώνων. Έχει θεωρηθεί η μητρική οργάνωση πολλών μικρότερων ένοπλων οργανώσεων που έδρασαν στην Ελλάδα, κυρίως στην Αθήνα, από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και καθ’ όλη τη διάρκεια εκείνης του ‘80. Ο ΕΛΑ θα τερματίσει τη δράση του το Γενάρη του 1995, με μια προκήρυξη στην οποία ανακοινώνει τον τερματισμό της διαδρομής του. Μέσα στο αντιτρομοκρατικό κλίμα ασφάλειας που δημιούργηθηκε στην Ελλάδα πριν την Ολυμπιάδα του 2004, και μετά τις συλλήψεις και το τέλος της 17 Νοέμβρη, για την δράση του ΕΛΑ θα πραγματοποιηθούν πέντε συλλήψεις και στην δίκη σε πρώτο βαθμό, η οποία ολοκληρώθηκε στις 11/11/2004, θα επιβληθούν τέσσερις καταδίκες σε είκοσι πέντε χρόνια κάθειρξης. Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο Χρήστος Τσιγαρίδας, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 80 χρόνων στις 10/6/2019, ανέλαβε την πολιτική ευθύνη της ένταξης και της συμμετοχής του στις δραστηριότητες της οργάνωσης. Στη δίκη σε δεύτερο βαθμό, η οποία ολοκληρώθηκε την 1/6/2005, το Εφετείο της Αθήνας αθώωσε (κατά πλειοψηφία) όλους τους κατηγορούμενους.

[2] Ο Εθνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ) ιδρύθηκε στις 16/2/1942 και αποτέλεσε τον ένοπλο βραχίονα του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ), της συμμαχίας που είχε ιδρυθεί στις 27/9/1941 στην Αθήνα υπό την καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ), μέσα στον αγώνα ενάντια στην τριπλή (γερμανική, ιταλική, βουλγαρική) ναζιστική – φασιστική κατοχή, την κυβέρνηση των ανδρείκελων της και τους συνεργάτες τους. Ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας (ΔΣΕ) ιδρύθηκε από το ΚΚΕ το 1946 και θα πολεμήσει ενάντια στη νέα (ευρωατλαντική) κατοχή μέχρι το καλοκαίρι του 1949, όταν πολλές χιλιάδες μαχητών και μαχητριών του θα περάσουν, μέσω Αλβανίας, στις χώρες του νεοσυσταθέντος σοβιετικού μπλοκ, από όπου πολλοί και πολλές δεν θα επιστρέψουν ποτέ, ενώ πολλοί και πολλές θα επαναπατριστούν έπειτα από περισσότερα από τριάντα χρόνια.

[3] Το επικό έργο για τον Βασίλειο Διγενή Ακρίτα θεωρείται το παλιότερο κείμενο της νεοελληνικής λογοτεχνίας (γράφτηκε ανάμεσα στον 9ο και το 10ο αιώνα μ.Χ). Το Έπος αναφέρεται σ’ έναν από τους ακρίτες, τους φρουρούς που φυλούσαν τα βυζαντινά σύνορα, ο οποίος πήρε το όνομα Διγενής (δηλαδή από δύο γένη) επειδή η μητέρα του ήταν η κόρη ενός βυζαντινού στρατηγού και ο πατέρας του ήταν ένας εμίρης από τη Συρία.

[4] Ο Χρήστος Κασσίμης, στρατευμένος της μαχόμενης οργάνωσης 20η Οκτώβρη στους καιρούς της στρατιωτικής δικτατορίας και ένας από τους ιδρυτές, το 1975, του ΕΛΑ και του περιοδικού Αντιπληροφόρηση, θα δολοφονηθεί από τους αστυνομικούς με πολιτικά Πλέσσα και Στεργίου στις 19/10/1977, κατά τη διάρκεια μιας ενέργειας της οργάνωσης ενάντια στις εγκαταστάσεις της γερμανικής εταιρίας AEG στην αθηναϊκή συνοικία του Ρέντη. Την προηγούμενη νύχτα, το Κράτος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας είχε δολοφονήσει στην ειδική φυλακή του Σταμχάιμ τους Αντρέας Μπάαντερ, Γκούντρουν Έλσιν και Γιαν Καρλ Ράσπε, μέλη της Φράξιας Κόκκινος Στρατός –Rote Armee Fraktion (RAF).

[5] Η Φιλική Εταιρεία ήταν μια από τις μυστικές εταιρείες που σχηματίστηκαν την εποχή των επαναστάσεων του 19ου αιώνα ανάμεσα στις διάφορες εθνότητες των Βαλκανίων, κατά τη διάρκεια της τελευταίας περιόδου της οθωμανικής κατοχής. Ιδρύθηκε στη Μαύρη Θάλασσα, στην Οδησσό στις 14/9/1814 από τους Ν.Σκουφά, Α.Τσακάλωφ και Ε.Ξάνθο. Ιστορικά, η Φιλική Εταιρεία θεωρείται ως η ξεκάθαρη έκφραση της ιδεολογίας της εθνικής απελευθέρωσης και διαδραμάτισε βασικό ρόλο στην προετοιμασία της εξέγερσης του 1821 καθώς στη δυναμική που αναπτύχθηκε μέσα στην επανάσταση της ελληνικής ανεξαρτησίας.

[6] Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) ιδρύθηκε στις 3/9/1974, μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας, βασικά ως διάδοχο κόμμα της αντιδικτατορικής μαχόμενης οργάνωσης Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα (ΠΑΚ) από τον Ανδρέα Παπανδρέου, οικονομολόγο και καθηγητή πανεπιστημίου στις ΗΠΑ, πρώην βουλευτή (στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1960) και “ηγέτη της αριστερής τάσης” του κόμματος της Ένωσης Κέντρου (ΕΚ), του πατέρα του Γεωργίου Παπανδρέου. Πρόκειται για τον παλιό πολιτικό που είχε αναλάβει την πρωθυπουργία στην πρώτη κυβέρνηση “εθνικής ενότητας”, η οποία επιβλήθηκε μετά την εθνική απελευθέρωση από τον ναζισμό – φασισμό, κατά τη διάρκεια του περάσματος στον εμφύλιο πόλεμο, μέσω της οποίας οι ευρωατλαντικές δυνάμεις και οι Έλληνες αντικομμουνιστές συνεργάτες τους επέβαλαν, στην ελληνική χερσόνησο και τα νησιά της, “την τάξη της Γιάλτας”. Στη Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη του 1974 το ΠΑΣΟΚ υπογράμμιζε τους σκοπούς του μέσα από τρεις βασικούς στόχους: “Εθνική Ανεξαρτησία. Λαϊκή Κυριαρχία. Κοινωνική Απελευθέρωση”. Μετά τη νίκη του στις εκλογές του Οκτώβρη του 1981 θα κυβερνήσει καθόλη τη διάρκεια της δεκαετίας, ενώ τη διετία 1989-90 θα συμμετάσχει σε κυβέρνηση συνεργασίας.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, μετά την εκλογική νίκη του κόμματος της δεξιάς “Νέα Δημοκρατία” (ΝΔ), θα βρεθεί στην αντιπολίτευση και στη συνέχεια θα αναδειχτεί και πάλι σε κυβέρνηση. Μετά το θάνατο του αδιαμφισβήτητου ηγέτη του το 1996, νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα εκλεγεί -έπειτα από ένα επεισοδιακό κομματικό συνέδριο- ο Κώστας Σημίτης. Υπό την ηγεσία αυτού του “κυνικού υπαλλήλου του κεφαλαίου που παρίστανε τον πρωθυπουργό” (πρώην πολιτικού εξόριστου και καταδικασμένου -στους καιρούς της στρατιωτικής δικτατορίας- για δυναμιτιστικές ενέργειες), στον οποίο αναφέρεται ο συγγραφέας, θα είναι το κυβερνητικό κόμμα που θα υπογράψει την είσοδο της Ελλάδας στην Οικονομική Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και το πέρασμα από τη δραχμή στο ευρώ, πριν να χάσει (από τη ΝΔ) τις εκλογές του 2004. Το ΠΑΣΟΚ θα επιστρέψει στην κυβέρνηση το 2009 και ο νέος πρόεδρός του, γιος του ιδρυτή του, Γιώργος Παπανδρέου θα είναι ο πρωθυπουργός εκείνος που την άνοιξη του 2010 θα υπογράψει το πρώτο μνημόνιο “οικονομικής διάσωσης” με την ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), πριν να αντικατασταθεί από “συμμαχική τεχνοκρατική κυβέρνηση” με πρωθυπουργό τον “άνθρωπο των αγορών” και πρώην διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Λουκά Παπαδήμο. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας του “αίματος και των δακρύων”, το ΠΑΣΟΚ έχασε μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του που μετακινήθηκαν κυρίως στο Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ). Αφού άλλαξε το όνομά του σε Κίνημα Αλλαγής (ΚΙΝΑΛ), συνεχίζει να εκλέγεται ως μικρότερο κόμμα. Στις εκλογές του Ιούλη του 2019, απέσπασε 8,1% και εξέλεξε 22 από τους 300 βουλευτές του κοινοβουλίου.

[7] Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1770-1843): ένας από τους αδιαμφισβήτητους στρατιωτικούς ηγέτες της ελληνικής επανάστασης του 1921, γνωστός ως ο Γέρος του Μορία.

[8] Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ): κόμμα που ιδρύθηκε το 1951, δυο χρόνια μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, μετά από πρωτοβουλία του ΚΚΕ -που είχε τεθεί εκτός νόμου το 1947- και σε συνεργασία με διάφορα μικρότερα κόμματα της “κεντροαριστεράς”, έχοντας ως βασικά προτάγματα και στόχους: “Δημοκρατία. Ειρήνη. Αμνηστία”. Στις εκλογές του 1958 θα αποσπάσει το 24,4% και θα αναδειχθεί σε αξιωματική αντιπολίτευση, όντας το δεύτερο κοινοβουλευτικό κόμμα. Οι διώξεις, οι εξορίες, οι συλλήψεις και οι βιαιοπραγίες ενάντια στα χιλιάδες μέλη και τους συμπαθούντες του, μέσα σε ένα κλίμα τρόμου από πλευράς της αστυνομίας και των παρακρατικών ομάδων του “Κράτους της δεξιάς” θα χαρακτηρίσουν όλη την περίοδο εκείνων των χρόνων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της δικτατορίας των συνταγματαρχών (1967-74). Η δολοφονία του βουλευτή της Γρηγόρη Λαμπράκη στις 22/5/1963 στη Θεσσαλονίκη, από μια παρακρατική ακροδεξιά συμμορία υπό την κάλυψη της αστυνομίας, εξιστορείται στην ταινία του Κώστα Γαβρά “Ζ. Το όργιο της εξουσίας”.

[9] Στις 26/9/1989 στο κέντρο της Αθήνας η 17 Νοέμβρη πυροβολεί θανάσιμα τον Παύλο Μπακογιάννη, κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του κόμματος της δεξιάς ΝΔ και γαμπρό του αρχηγού της Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ο οποίος μετά τις εκλογές του Απρίλη του 1990 θα εκλεγεί πρωθυπουργός. Η σύζυγος του Μπακογιάννη, Ντόρα, αδελφή του σημερινού αρχηγού της ΝΔ και πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, θα εκλεγεί στα χρόνια που θ’ ακολουθήσουν βουλευτίνα και δήμαρχος της Αθήνας, φτάνοντας ν’ αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών. Ο γιος της Κώστας Μπακογιάννης είναι ο σημερινός δήμαρχος της Αθήνας. Σε μια από τις προκηρύξεις της, η 17Ν ανέφερε -μεταξύ άλλων- ότι ο Μπακογιάννης ήταν ένας από αυτούς που βοήθησαν τον Κοσκωτά στις πρώτες επιχειρηματικές διαπλοκές του: “Αποφασίσαμε λοιπόν να εκτελέσουμε τον απατεώνα και ληστή των χρημάτων του λαού Μπακογιάννη. Ο κύριος αυτός είναι υπεύθυνος όχι μόνο γιατί έκλεψε τα πρώτα 60 εκατομμύρια του ιδρυτικού κεφαλαίου της Γραμμής. Αλλά και για τις εκατοντάδες εκατομμύρια που είτε έκλεψε μαζί με τον συνεργάτη του Κοσκωτά για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Γραμμής αλλά και για την αγορά μέσω της Γραμμής της Τράπεζας Κρήτης, είτε εισέπραξε σαν αντίτιμο απ’ τα κλεμμένα του Κοσκωτά, για την ανεκτίμητη συνεργασία του κι εκδούλευση, χωρίς τις οποίες δεν θα μπορούσε να μεταμορφωθεί ούτε σε εκδότη ούτε σε τραπεζίτη. Ο Μπακογιάννης υπήρξε ο κύριος και βασικός συνεργάτης του Κοσκωτά και άρα συνένοχος του στην πρώτη φάση της σταδιοδρομίας του που υπήρξε καθοριστική για τη μετέπειτα αναρίχησή του στις κορυφές του εκδοτικού και τραπεζικού κατεστημένου”.

Απόσπασμα από Ilio. “Οι Απλοί Λαϊκοί Αγωνιστές. Ιστορία της Επαναστατικής Οργάνωσης 17 Νοέμβρη στη μεταδικτατορική Ελλάδα (1975–2002)”. Εκδόσεις Senza Censura. Μπολόνια, 2009.

[10] Χαΐνηδες: ομάδες ατάκτων χριστιανών ορθόδοξων ανταρτών που δημιουργήθηκαν και έδρασαν στην Κρήτη, κατά τη διάρκεια της περιόδου της οθωμανικής κατοχής του νησιού.

[11] Στις 8/5/1989, η 17Ν χτυπάει με εκρηκτικό μηχανισμό, στο πολυτελές αθηναϊκό προάστιο της Φιλοθέης, τη θωρακισμένη λιμουζίνα του Γιώργου Πέτσου, ο οποίος και θα τραυματιστεί ελαφρά. Ο Πέτσος ήταν βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και πρώην υπουργός στις διάφορες κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980. Στην προκήρυξη με την οποία η 17Ν αναλάμβανε την ευθύνη της ενέργειας, κατηγορούσε τον Πέτσο πως είχε λάβει μίζες σχετικές με το εμπόριο όπλων όσο ήταν υπουργός Άμυνας καθώς και για την εμπλοκή του στο σκάνδαλο της Τράπεζας Κρήτης.

[12] “Ανήκομεν εις τη Δύσιν”: φράση που έμεινε διάσημη στη σύγχρονη ελληνική πολιτική ιστορία, ειπωμένη μέσα στη βουλή από τον αρχηγό της ΝΔ, πρωθυπουργό της πρώτης κυβέρνησης της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας και πατριάρχη της πολιτικής δυναστείας των Καραμανλήδων, Κωνσταντίνο, στις 12/6/1976, κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής συζήτησης για την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), σε αντιπαράθεση με τη φράση που είχε ειπωθεί από τον ηγέτη του ΠΑΣΟΚ στην αξιωματική αντιπολίτευση και μετέπειτα πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου, σύμφωνα με την οποία “η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες”.

[13] Η δήλωση μετάνοιας και αποκήρυξης του κομμουνισμού ήταν ένα κατασταλτικό μέτρο του ελληνικού Κράτους που θεσμοθετήθηκε από τη στρατιωτική δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, η οποία επιβλήθηκε μετά το μοναρχοφασιστικό πραξικόπημα της 4ης Αυγούστου 1936, και έμεινε -ουσιαστικά- σε ισχύ μέχρι και την πτώση τον Ιούλη του 1974 της δικτατορίας των συνταγματαρχών, που είχε επιβληθεί στις 21/4/1967. Κατά τη διάρκεια όλης αυτής της περιόδου, κυρίως στα χρόνια μετά τον εμφύλιο πόλεμο και καθόλη τη δεκαετία του 1950, χιλιάδες κομμουνιστές και κομμουνίστριες, μέλη ή και θεωρούμενα μέλη του παράνομου ΚΚΕ, υπέστησαν βασανιστήρια, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, εκτελέστηκαν γιατί “δεν υπέγραψαν τη δήλωση της ντροπής”.

[14] Το καλοκαίρι του 2003, κατά τη διάρκεια της πρωτόδικης δίκης της 17Ν, ο Δημήτρης Κουφοντίνας είχε επιλέξει να ολοκληρώσει τη δήλωση του στο ειδικό δικαστήριο, το οποίο συστάθηκε εν μέσω “αντιτρομοκρατικού” κλίματος (μέσα σε μια επί τούτου κατασκευασμένη αίθουσα στις αθηναϊκές φυλακές του Κορυδαλλού), μέσα στα χειροκροτήματα και τα συνθήματα δεκάδων αλληλέγγυων (και με τα δάκρυα στα μάτια…), με τους ακόλουθους στίχους ενός από τους σημαντικότερους εκπρόσωπους της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, του Κωστή Παλαμά, ποιητή και δημοσιογράφου που γεννήθηκε στις 13/1/1859 στην Πάτρα και πέθανε στις 27/2/1943 στην Αθήνα, κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και της ναζιστικής – φασιστικής κατοχής από τα γερμανικά και τα ιταλικά στρατεύματα.

Παιδί, το περιβόλι μου που θα κληρονομήσεις,
όπως το βρεις κι’ όπως το δεις να μη το παρατήσεις.

Σκάψε το ακόμα πιο βαθιά και φράξε το πιο στέρεα,
και πλούτισε τη χλώρη του και πλάτηνε τη γη του…

Κι αν είναι κ’ έρθουνε χρόνια δίσεχτα, πέσουν καιροί ωργισμένοι,
κι όσα πουλιά μισέψουνε σκιασμένα, κι όσα δέντρα,
για τίποτ’ άλλο δε φελάν παρά για μετερίζια,
μη φοβηθείς το χαλασμό!.. Φωτιά ! Τσεκούρι !Τράβα !,
ξεσπέρμεψέ το , χέρσωσε το περιβόλι, κόφ’ το,
και χτίσε κάστρο απάνω του και ταμπουρώσου μέσα,
για πάλεμα, για μάτωμα, για την καινούργια γέννα,
π’όλο την περιμένουμε, κι όλο κινάει για νάρθη…

[15] Ο Γιώργος Σιάντος ήταν ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ και ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΕΑΜ που στις 12/2/1945 υπέγραψε στη Βάρκιζα τη συμφωνία για τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, ένα μήνα μετά το τέλος της Μάχης του κόκκινου Δεκέμβρη το 1944, με την οποία “η τάξη της Γιάλτας” επιβλήθηκε στους δρόμους της Αθήνας με τα όπλα του “συμμαχικού” βρετανικού ιμπεριαλισμού και των συνεργατών τους, οι οποίοι κατά τη διάρκεια του πολέμου και της κατοχής ορκίζονταν πίστη στην Ευρώπη της ναζιστικής Γερμανίας.

[16] Γεώργιος Καραϊσκάκης (1782-1827): πρώην ληστής και ένας από τους αδιαμφισβήτητους στρατιωτικούς ηγέτες της ελληνικής επανάστασης του 1821. Γνωστός ως ο “γιος της καλογριάς”, θα πέσει μαχόμενος σε ηλικία 45 χρόνων, στα περίχωρα της Αθήνας, κατά τη διάρκεια της Μάχης του Φαλήρου.

[17] Άρης Βελουχιώτης, αγωνιστικό ψευδώνυμο του Θανάση Κλάρα (1905-1945): μέλος του ΚΚΕ, ιδρυτής και διοικητής του ΕΛΑΣ, του ένοπλου βραχίονα του ΕΑΜ κατά τη διάρκεια της ναζιστικής – φασιστικής κατοχής. Υπό τη δική του χαρισματική καθοδήγηση θα δημιουργηθεί ένας από τους μεγαλύτερους παρτιζάνικους στρατούς της Ευρώπης, ο οποίος θ’ απελευθερώσει -ήδη πριν το επίσημο τέλος του πολέμου- μεγάλο τμήμα της χώρας (κυρίως τα ορεινά της Κεντρικής Ελλάδας) από τα στρατεύματα κατοχής. Θ’ αυτοκτονήσει στις 15/6/1945, μετά τη διαγραφή και καταγγελία του από το Κόμμα του, αφού πρώτα θα διαφωνήσει και δεν θα ευθυγραμμιστεί, λίγους μήνες μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας. Το κεφάλι του θα κρεμαστεί από τα εχθρικά τάγματα στην κεντρική πλατεία της πόλης των Τρικάλων. “Αγαπήθηκε όσο λίγοι από το λαό, από τον οποίο και αυτός ο ίδιος προερχόταν και για τον οποίο έζησε, αγωνίστηκε και πέθανε”. Κατά τη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών θα μετατραπεί σε σύμβολο για γενιές και γενιές του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος. Ένα πορτραίτο του -μαζί μ’ ένα του Μαρξ κι ένα του Τσε Γκεβάρα- περιέχονταν στη φωτογραφία που δημοσιοποιήθηκε στα ΜΜΕ από τη 17Ν, συνοδευόμενα από το “απαλλοτριωμένο πολεμικό υλικό” από την οργάνωση τα Χριστούγεννα του 1989, από ένα στρατόπεδο του ελληνικού στρατού στο Συκούριο της Λάρισας.

[18] Ευάγγελος Αβέρωφ Τοσίτσας [1910-1990]: βουλευτής και υπουργός στην μεταπολεμική περίοδο, αρχηγός της δεξιάς αξιωματικής αντιπολίτευσης στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1980. Κληρονόμος μιας από τις ισχυρότερες και πλουσιότερες οικογένειες της Ηπείρου, εκείνης του βαρώνου και “μεγάλου ευεργέτη του εθνικού Κράτους” Μιχαήλ Τοσίτσα. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ θεωρείται ένας από τους βασικούς ιστορικούς και ιδεολόγους “της ιδέας του εθνικού Κράτους που θέτει τον αντικομμουνισμό του και τον ευρωατλαντισμό του ως τους βασικούς αρμούς της ίδιας του της ύπαρξης”. Το καλοκαίρι του 1974 (μετά την εισβολή και την κατοχή ενός κομματιού της Κύπρου από πλευράς του τουρκικού στρατού, μέσω των πολεμικών επιχειρήσεων “Αττίλας 1 και 2”, με το πράσινο φως του “κοινού μεγάλου Αμερικάνου σύμμαχου”, έπειτα από την απόπειρα πραξικοπήματος made in NATO από τους συνταγματάρχες στην Αθήνα εναντίον της Κύπρου, ενάντια στον Μακάριο, πολιτικό – θρησκευτικό Ελληνοκύπριο ηγέτη και εκλεγμένο πρόεδρο της νεογέννητης ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας), ο Ευάγγελος Αβέρωφ θα είναι ο πολιτικός που θ’ αναλάβει το ρόλο κλειδί στις διαπραγματεύσεις και τις εσωτερικές διεργασίες ανάμεσα στα διάφορα κέντρα εξουσίας (δηλαδή, ανάμεσα στο διασπασμένο στρατιωτικό καθεστώς που βρισκόταν σε βαθιά κρίση, την πρεσβεία των ΗΠΑ και το σύνολο της “ευρωατλαντικής συμμαχίας” του ΝΑΤΟ, τις ισχυρές οικογένειες της ελληνικής μπουρζουαζίας και το παλιό “κοινοβουλευτικό πολιτικό προσωπικό” της), οι οποίες τελικά, και παρά το φόβητρο της επιστροφής των τεθωρακισμένων, ανέκαθεν έτοιμων να ξαναβγούν από τους στρατώνες, θα καταλήξουν στη “λύση της άφιξης από το Παρίσι του εξόριστου “εθνάρχη” Κωνσταντίνου Καραμανλή”. Ο Αβέρωφ θα είναι ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών στην πρώτη πολιτική κυβέρνηση της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας. Δεν θ’ αναγνωρίσει ποτέ τον εμφύλιο πόλεμο (1944-49) ως τέτοιο, αλλά ως “μια νίκη του ηρωικού εθνικού Στρατού μας και των πολύτιμων συμμάχων και προστατών μας ενάντια στον ιθαγενή και διεθνή κομμουνιστικό συμμοριτισμό”. Μετά από ένα “ανεξιχνίαστο αυτοκινητιστικό δυστύχημα” στην Αθήνα στις 5/1/1976 που προκάλεσε το θάνατο του Αλέξανδρου Παναγούλη (πρώην πολιτικού κρατούμενου που αντιστάθηκε ηρωικά στα βασανιστήρια της στρατιωτικής αστυνομίας αφού πρώτα, στις 13/8/1968 είχε αποπειραθεί την τυραννοκτονία του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου), η τότε συντρόφισσα του Οριάννα Φαλάτσι είχε καταγγείλει τον Αβέρωφ ως τον εντολοδόχο της δολοφονίας του, στα πλαίσια μιας ευρύτερης επιχείρησης που σκόπευε στην αθώωση και τη συγκάλυψη των πολυάριθμων κρατικών και παρακρατικών συνεργατών των συνταγματαρχών, οι οποίοι συνέχισαν να υπηρετούν σε διάφορους τομείς (αστυνομία, στρατός, δικαστικό σώμα, πανεπιστήμια κ.λ.π) του Κράτους της νεοσύστατης κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Στις μέρες μας, στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος της ΝΔ, ο Αβέρωφ θεωρείται ως ο ιστορικός ηγέτης της ακροδεξιάς πτέρυγας του, ενώ ως αδιαμφισβήτητος διάδοχος του έχει αυτοανακηρυχθεί ο Αντώνης Σαμαράς, πρώην πρωθυπουργός (2012-15) σε μια από τις κυβερνήσεις συνεργασίας που ψήφισαν και εφάρμοσαν τα αντικοινωνικά και αντεργατικά μνημόνια, καθώς και τα μεσοπρόθεσμα προγράμματα κοινωνικού σφαγιασμού που ονομάστηκαν “προγράμματα διάσωσης και αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας”, που επιβλήθηκαν με την καταστολή και τη λιτότητα, κατ’ εντολή του Βερολίνου, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και του ΔΝΤ.

[19] “Λούμπεν μεγαλοαστική τάξη”, γνωστή στην Ελλάδα ως ΛΜΑΤ: Νεολογισμός που εισήγαγε η 17Ν στις προκηρύξεις και τις διακηρύξεις της, από το 1986 κι έπειτα, για να περιγράψει την κυρίαρχη ελληνική τάξη, εκείνες τις οικογένειες εφοπλιστών, τραπεζιτών, βιομηχάνων, επιχειρηματιών, εκδοτών και εργολάβων διαφόρων ειδών, οι οποίες ήδη από τη σύσταση τους έδεσαν τις τύχες τους με τα συμφέροντα των μεγάλων δυτικών δυνάμεων (αρχικά με τη Μεγάλη Βρετανία κι έπειτα με τις ΗΠΑ και τη γερμανική ΕΕ), χρησιμοποιώντας -μέσω του πολιτικού προσωπικού τους- το Κράτος ως βαρέλι δίχως πάτο και πηγή για τον πλουτισμό τους και την μακροημέρευση της οικονομικής και πολιτικής ηγεμονίας τους στη σύγχρονη Ελλάδα. Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο το γεγονός ότι το 1986 είναι η χρονιά που η δεύτερη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου θα αποπειραθεί (εν μέρει ανεπιτυχώς) να ξεκινήσει ένα μακρύ κύκλο προγραμμάτων λιτότητας, “για την αναδιάρθρωση”, υπό την αιγίδα της τότε ΕΟΚ και με τις “συμβουλές” του ΔΝΤ. Είναι όμως και η χρονιά (όπως έχει ήδη αναφέρει ο συγγραφέας) κατά τη διάρκεια της οποίας η 17Ν αρχίζει να περιγράφει στις αναλύσεις της τον επικείμενο κίνδυνο χρεοκοπίας της χώρας που οδήγησε -από το 2010 ως και σήμερα- στα μνημόνια και τα “μεσοπρόθεσμα προγράμματα” που επιβλήθηκαν από τον ευρωατλαντικό ιμπεριαλισμό και τον ελληνικό καπιταλισμό για τη “διάσωση της ελληνικής οικονομίας”.

[20] Δημήτρης Γληνός (1882-1943): δάσκαλος και συγγραφέας, ένας από τους βασικούς πρωταγωνιστές στη μάχη για τη “γλωσσική μεταρρύθμιση”. Το 1936 θα εκλεγεί βουλευτής του Λαϊκού Μετώπου, συνεργαζόμενος με το ΚΚΕ. Η μοναρχοφασιστική δικτατορία, που επιβλήθηκε στις 4 Αυγούστου του ίδιου χρόνου από τον Μεταξά, θα τον στείλει εξορία στο νησάκι της Ανάφης. Με την επιβολή της ναζιστικής – φασιστικής κατοχής της χώρας, ο Γληνός θα παραδοθεί από το δοσιλογικό Κράτος στις ιταλικές αρχές, οι οποίες θα τον απελευθερώσουν εξαιτίας της πολύ άσχημης κατάστασης της υγείας του. Θα είναι ένας από τους ιδεολογικούς ιδρυτές του ΕΑΜ και συγγραφέας της διακήρυξης “Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ”. Θα πεθάνει τα Χριστούγεννα του 1943, αφού πρώτα είχε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση και ετοιμαζόταν για να μεταβεί από την κατεχόμενη από το ναζισμό – φασισμό Αθήνα στην κεντρική Ελλάδα, η οποία είχε ήδη απελευθερωθεί με τα παρτιζάνικα όπλα, ώστε να συμμετάσχει στην “Κυβέρνηση του βουνού” που συγκρότησε -από το Μάρτη μέχρι το Σεπτέμβρη του 1944- τη “Λαϊκή Δημοκρατία της Ελεύθερης Ελλάδας”.

[21] Ιωάννης Μακρυγιάννης (1797-1864): συγγραφέας, πολιτικός και ένας από τους στρατιωτικούς διοικητές της ελληνικής επανάστασης του 1821. Τα Απομνημονεύματα του, ένα είδος προφορικής αυτοβιογραφίας -όπως επίσης και άλλα γραπτά του– αποτελούν κομμάτι των σημαντικότερων πρωτογενών πηγών της σύγχρονης ελληνικής ιστοριογραφίας.

[22] Η παρουσία του βιομηχανικού κολοσσού Siemens στην Ελλάδα χρονολογείται από το πρώτο μισό του περασμένου αιώνα. Στους σύγχρονους καιρούς, ήδη από το 1997 αλλά ιδιαίτερα από το 2008 κι έπειτα, ξέσπασε στην Ελλάδα το “σκάνδαλο Siemens”, το οποίο αφορά τα “μαύρα ταμεία” και τις μίζες στα δύο κυβερνητικά κόμματα (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ), σε πολιτικούς και κρατικούς αξιωματούχους, μέσω των οποίων η γερμανική πολυεθνική μπόρεσε να φτιάξει ένα μονοπωλιακό σύστημα σε μια σειρά νευραλγικών τομέων (κυρίως σ’ εκείνο των δημόσιων τηλεπικοινωνιών του ΟΤΕ, αλλά όχι μόνο) της ελληνικής οικονομίας. Καθόλη αυτή την περίοδο το δημόσιο χρέος -πληρωμένο με τη σφαγιαστική πολιτική των μνημονίων- ανέβαινε στα ύψη. Έπειτα από διάφορες προανακριτικές εξετάσεις, μαρτυρίες, δίκες, κοινοβουλευτικές επιτροπές κ.λπ., οι οποίες εξελίχτηκαν κατά τη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων που το Βερολίνο προωθούσε τη μιντιακή προπαγάνδα για τη “διεφθαρμένη και τεμπέλα Ελλάδα”, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Siemens στην Ελλάδα, Μιχάλης Χριστοφοράκος, βρέθηκε και βρίσκεται ως σήμερα υπό προστασία, υπό καθεστώς ασυλίας στη Γερμανία. Ίσως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το 1946 ο πατέρας του, ο ιατρός Νικόλαος Χριστοφοράκος, υπήρξε ένας από τους κατηγορούμενους στις ελάχιστες δίκες που διεξήχθησαν στην Αθήνα μετά το τέλος του πολέμου, στην Ελλάδα του εμφυλίου πολέμου, ενάντια στους συνεργάτες των ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής. Εκείνος όμως, σε αντίθεση με το γιο του (που καταδικάστηκε το 2017 και έμεινε γνωστός ως ο “καλλιεργητής του ελληνικού πολιτικού τοπίου”), είχε αθωωθεί λόγω “έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων”…

Σημείωμα των εκδόσεων PGreco στο οπισθόφυλλο.

O Δημήτρης Κουφοντίνας ταύτισε τη ζωή του με τον αγώνα ενάντια σ’ ένα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα, το οποίο φάνταζε πανταχού παρών και ανέγγιχτο. Η επαναστατική οργάνωση 17 Νοέμβρη, της οποίας υπήρξε μέλος, κινήθηκε ενάντια σ’ όλο αυτό, θέλοντας ν’ αποδείξει αντίθετα ότι το πολιτικό σύστημα δεν είναι -σε κάθε περίπτωση- ανίκητο.

Ο πρώην μαχητής, βρισκόμενος στη φυλακή, διαβάζει συνέχεια, μεταφράζει συγγραφείς επαναστάτες, γράφει όταν αυτό τού επιτρέπεται: πρόκειται για ένα νέο μέσο πάλης. Σε αυτό το βιβλίο – συνέντευξη, απαντώντας στις ερωτήσεις του Τάσου Παππά, ο Κουφοντίνας δεν απευθύνεται μονάχα στον αναγνώστη, αλλά απαντάει ουσιαστικά στον ίδιο του τον εαυτό, στοχάζεται για όσα υποστήριξε και υπερασπίστηκε, στα λάθη που έγιναν, γύρω από όλα όσα είναι ακόμα εφικτά να γίνουν. Με λίγα λόγια, μια συνέντευξη στην οποία μιλάει για την εμπειρία του στη 17 Νοέμβρη, όπου όμως φωτίζεται επίσης και η εμπειρία μιας από τις μαχόμενες οργανώσεις μαρξιστικού – λενινιστικού προσανατολισμού, από τις πιο ενδιαφέρουσες, αλλά και λιγότερο γνωστές, από όσες αναπτύχθηκαν στην Ευρώπη της δεκαετίας του ‘70.

Το βράδυ του Σαββάτου συντρόφισσες και σύντροφοι που ανταποκρίθηκαν μαζικά στην Πρωτοβουλία που καλέστηκε για την υπεράσπιση της επαναστατικής μνήμης πορεύθηκαν από την Πλατεία Εξαρχείων μέχρι το μνημείο του Αλέξανδρου στον πεζόδρομο των οδών Μεσολογγίου και Τζαβέλα, με συνθήματα σχετικά με την ιστορικότητα της περιοχής των Εξαρχείων, τους δολοφονημένους συντρόφους μας, την συνέχεια των αγώνων. Στήθηκε μικροφωνική, μοιράστηκαν κείμενα και υπήρξαν συζητήσεις με περαστικούς, θαμώνες και νεαρό κόσμο που άραζε στην ευρύτερη περιοχή.

Σε μια εποχή όπου η συλλογική μας μνήμη σαρώνετε από τους πληροφοριακούς – προπαγανδιστικούς μηχανισμούς του κεφαλαίου και του κράτους ξεπροβάλει η κουλτούρα του εκφυλισμού, της παραίτησης, της ηττοπάθειας. Όπου η μνήμη του αγώνα, των νεκρών μας, των εξεγέρσεων που γεννήσαν ελπίδες και καθόρισαν γενιές αγωνιστών και αγωνιστριών κινδυνεύει να αλλοιωθεί και να βουτηχτεί μέσα στον αναθεωρητισμό και την μουσειοποίηση της. Ο αγώνας για την επανοικιοποίηση της μνήμης είναι ταυτόχρονα αγώνας για να δημιουργήσουμε νέα σημεία συνάντησης και προοπτικής, αγώνας ώστε να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας και να ενώσουμε τα κομμάτια της επαναστατικής μνήμης κόντρα στον τεμαχισμό της μέσα στον καπιταλιστικό κόσμο. Να συναντηθούμε ξανά για να επικοινωνήσουμε την αναγκαιότητα να οργανώσουμε τις αντιστάσεις μας στο σήμερα.

Γιατί η μνήμη που κωδικοποιούν μέσω και του πληροφοριακού πολέμου κράτος/κεφάλαιο:« Είναι μνήμη του υπάρχοντος τρόπου παραγωγής και όχι της επαναστατικής υπέρβασης του, η οποία έχει σημαία της το σύνθημα ‘’Το αδύνατο για αυτό το σύστημα είναι η δική μας δυνατότητα’’. Η δική μας δυνατότητα πάνω από όλα είναι η απελευθέρωση των μικρών διαβόλων. Είναι μνήμη αποκεντρωμένη και παράδοξη, όχι απλά προσανατολισμένη στο μέλλον, αλλά μνήμη μελλοντικών γεγονότων.»

Χαιρετίζουμε όλες τις κινηματικές πρωτοβουλίες που καλούνται σε δημόσιους χώρους στη περιοχή (μπαζάρ βιβλίων, εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις κλπ) και καλούμε τον κόσμο του αγώνα να αναλάβει τέτοιες πρωτοβουλίες ώστε βήμα – βήμα να ξανακάνουμε τα Εξάρχεια μια γειτονιά ζυμώσεων όπου οι λέξεις εξέγερση, ζωή, αγώνας, μνήμη θα ξαναπάρουν την υπόσταση και το νόημα που τους αξίζουν.

Ακολουθεί το κείμενο της παρέμβασης που μοιράζονταν :

ΤΑ ΕΞΑΡΧΕΙΑ ΕΧΟΥΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Για όποιον/α έχει οργανωθεί στο αναρχικό και ευρύτερα ανατρεπτικό κίνημα τα τελευταία 40 χρόνια, αλλά και σε οποιονδήποτε έχει βρεθεί στη περιφέρεια του, ο τίτλος του κειμένου σημαίνει πολλά παραπάνω από 4 λέξεις. Είναι η γειτονιά όπου οι νέοι σύντροφοι/ισσες έρχονται πρώτη φορά σε επαφή με τον λόγο και τις πράξεις του κινήματος. Η γειτονία που οι περισσότεροι βιώσαμε πρώτη φορά τις συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής. Η γειτονιά που ψαχτήκαμε, πολιτικοποιηθήκαμε, ήρθαμεσε επαφή με την πολύμορφη δράση. Η γειτονιά -καταφύγιο διαχρονικά ανθρώπων που ξεφεύγουν από τα κανονικά πρότυπα και ένιωθαν ασφάλεια στη εξεγερμένη γειτονιά των Εξαρχείων. Η γειτονία που σε συνθήκες ανόδου ακροδεξιών πρακτικών στο κέντρο της Αθήνας άνοιξε την αγκαλιά της και υποδέχτηκε τους/τις κολασμένους/ες αυτού του κόσμου.

Τα Εξάρχεια αποτέλεσαν μέσα σε όλα τα άλλα τον θεματοφύλακα της Εξέγερσης του Δεκέμβρη το 2008. 12 χρόνια πριν τον αίμα του αναρχικού μαθητή Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου στη συμβολή Μεσολογγίου και Τζαβέλα πότισε και θέριεψε το δέντρο της αντίστασης και της εξέγερσης η οποία πήρε Πανελλαδικές διαστάσεις αποτελώντας τον μεγαλύτερο και ισχυρότερο ξέσπασμα οργής από τη πτώση της Χούντας το 1974. Το μνημείο λοιπόν που στέκεται στη συμβολή των παραπάνω οδών συμβολίζει αυτό ακριβώς. Τη δύναμη των ανθρώπων που ενώ ένας έφηβος σύντροφος ξεψυχούσε στα χέρια τους βρήκαν τη δύναμη να μετατρέψουν τα δάκρυα σε οργή, τη θλίψη σε συνείδηση, τον φόβο σε στράτευση στον αγώνα και να αφήσουν μια τεράστια παρακαταθήκη που μετά από τόσα χρόνια εμπνέει και δίνει εργαλεία σε κάθε αγωνιζόμενο/η. Είναι η επαναστατική μνήμη που σκεπάζει βαριά αυτά τα ντουβάρια που σου σφίγγει τη καρδιά και δεν σε αφήνει να υποχωρήσεις και να παραιτηθείς αλλά να συνεχίσεις να αγωνίζεσαι με όλα τα μέσα στο δύσκολο και ανηφορικό μονοπάτι του αγώνα για την απελευθέρωση από τα δεσμά κράτους / κεφαλαίου.

Το διάστημα μετά από τη δυναμική διαδήλωση της Νέας Σμύρνης παρατηρούμε την επανοικειοποίηση του δημόσιου χώρου από τη νεολαία (κυρίως) μετά από 6 μήνες σκληρής καταστολής λόγω του lockdown που είχε επιβληθεί από τις αρχές Νοεμβρίου. Τίποτα αρνητικό ως εδώ. Το πρόβλημα για εμάς είναι πως η επανοικειοποίηση του δημόσιου χώρου γίνεται υπό το πρίσμα της άκρατης χωρίς όρια διασκέδασης και όχι με όρους πολιτικούς–ανατρεπτικούς. Με απλά λόγια το κίνημα που μάτωσε, συγκρούστηκε, επιτέθηκε, ένιωσε στο πετσί του το κόστος αυτής της στάσης όλο αυτό το διάστημα δεν κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει τη κρατική υποχώρηση και να την εκτρέψει ενδεχομένως σε πιο ριζοσπαστικά μονοπάτια, αλλά παραδόθηκε στον βωμό της εναλλακτικής διασκέδασης με ότι αυτό συνεπάγεται.

Όπως αναφέραμε και πριν η πολιτική, πολιτισμική, κοινωνική, ιστορία των Εξαρχείων, είναι ιστορία αγώνα, εξεγέρσεων, συγκρούσεων, ζυμώσεων και πολλά παραπάνω. Αν λοιπόν στο πέρασμα των χρόνων έχουν υπάρξει φαινόμενα εκφυλισμού(η ευθύνη των οποίων μας βαραίνει όλους και όλες καθώς κανείς δεν είναι αμόλυντος)στο χέρι μας είναι να παλέψουμε για την απομάκρυνση τους. Ένα τέτοιο φαινόμενο λαμβάνει χώρατο τελευταίο χρονικό διάστημα με την εικόνα καθημερινών πάρτι γύρω από το μνημείο, με κόσμο να χορεύει πάνω λες και πρόκειται για μπάρα σε κλαμπ, με αποκορύφωμα την επίθεση, το λιντσάρισμα και τον βαρύ τραυματισμό συντρόφου από ομάδα ατόμων όταν τους έκανε παρατήρηση για το γεγονός αυτό. Η εικόνα ενός τραυματισμένου συντρόφου επειδή διαμαρτυρήθηκε για το γεγονός του εκφυλισμού του μνημείου είναι μια εικόνα αντιστροφής των νοημάτων και της πραγματικότητας που θέλουμε να καλλιεργήσουμε και να διαμορφώσουμε και στην γειτονιά των Εξαρχείων. Είναι μια εικόνα ντροπής που συμπυκνώνει όλο τον εκφυλισμό του τελευταίου χρονικού διαστήματος.

Για να τελειώνουμε τα Εξάρχεια δεν θα γίνουν ένα εναλλακτικό διασκεδαστήριο. Η οικονομική ανάπτυξη των Εξαρχείων με το gentrification(Λόφος του Στρέφη, έργα για μετρό, Rbnb) και την άνοδο της μεσαίας επιχειρηματικότητας(μαγαζιά, ξενοδοχεία κλπ)πηγαίνει χέρι –χέρι με το εμπόριο ναρκωτικών και τα κυκλώματα των μπράβων, την άλλη όψη της παραοικονομίας που αναπτύσσετε πάντα παράλληλα με την «επίσημη». Το απόστημα αυτό πρέπει να σπάσει, τα Εξάρχεια πρέπει να αποτελέσουν ξανά μια γειτονιά φόβητρο για τους φασίστες, τους μπάτσους, τους μαφιόζους και τα αφεντικά τους, μια γειτονιά όπου η αλληλεγγύη μεταξύ όσων αγωνίζονται για έναν κόσμο ισότητας είναι κάτι παραπάνω από διακηρύξεις και λόγια. Για όλους αυτούς τους λόγους καλούμε τον κόσμο που έρχεται σε επαφή με την περιοχή να μελετήσει την ιστορία της, την ανθρωπογεωγραφία της, τις αντιφάσεις της, την συμβολή της στην ανάπτυξη των αγώνων τις τελευταίες δεκαετίες. Τα Εξάρχεια έχουν ιστορία η οποία δεν είναι αυτή της ατέρμονης εναλλακτικής διασκέδασης, του ακίνδυνου «επαναστατικού» lifestyle, των ανθρώπων χωρίς μνήμη που ευτελίζουν ένα μνημείο το οποίο συμβολίζει τις εξεγέρσεις του παρελθόντος και αποτελεί ένα τόπο συλλογικής μνήμης και επεξεργασίας για αυτές του μέλλοντος. Όσοι έχουν τέτοιες βλέψεις ας αρχίζουν να ανηφορίζουν προς την περιοχή του Κολωνακίου γιατί η πραγματικότητα θα τους διαψεύσει.

Πρωτοβουλία Συντροφισσών και Συντρόφων για την υπεράσπιση της επαναστατικής μνήμης