To κείμενο που ακολουθεί αποτελεί το συντακτικό σημείωμα που δημοσιεύθηκε στις 9/3/2022 στην ανάρτηση με τίτλο “Κατάφατσα με τον Πόλεμο” στην ιταλόφωνη ιστοσελίδα ilrovescio.info, το υλικό της οποίας ανανεώνεται (και) με μεταφρασμένα (στα ιταλικά) κείμενα, καλέσματα, αναλύσεις και συνεντεύξεις αναρχικών από το ανατολικό ευρωπαϊκό μέτωπο του ιμπεριαλιστικού Πολέμου.

Στα πλαίσια της διεθνιστικής αντιπολεμικής αντιπληροφόρησης, προχωρήσαμε στη μετάφραση και τη δημοσίευση του, αφού θεωρούμε ότι θέτει –έστω και συνοπτικά- από αναρχική σκοπιά, μια σειρά πολιτικών, αξιακών, βαθιά ανθρώπινων ζητημάτων, ερωτημάτων και προβληματισμών, βαριών και δύσκολων, αλλά εν τέλει γόνιμων και χρήσιμων, για τους τωρινούς εμπόλεμους καιρούς και εκείνους τους ακόμα πολεμικότερους “που μέλλονται για να ‘ρθουν”…

Προλεταριακή Πρωτοβουλία

Αθήνα, 22/3/2022

Κατάφατσα με τον Πόλεμο

Δεν είναι όλα τα κείμενα ισότιμα. Αυτή τη στιγμή, δεν μπορεί να δημοσιεύονται γραπτά υλικά από τους συντρόφους και τις συντρόφισσες στη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Λευκορωσία, με τον ίδιο τρόπo που δημοσιεύεται η είδηση για μια συγκέντρωση σε κάποιο μέρος της Ιταλίας ή για κάποιο μοίρασμα κειμένου ενάντια στον πόλεμο, στη Γαλλία, την Ελλάδα, τη Γερμανία. Τα γραπτά υλικά που προέρχονται από αυτές τις τρεις πλευρές του μετώπου, αξίζουν –από πλευράς μας- έναν κόπο, ώστε να δούμε τους εαυτούς μας μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Να μη διαχωρίσουμε δηλαδή τις αναρχικές και διεθνιστικές αρχές μας από την εφαρμογή τους μέσα στο συγκεκριμένο χώρο και χρόνο.

Η αρχή ως τέτοια, αφού είναι η ίδια η ιστορική εμπειρία εκείνη που την επιβεβαιώνει, σύμφωνα με την οποία ο κύριος εχθρός είναι το ντόπιο Κράτος και η ντόπια κεφαλαιοκρατία, είναι σίγουρα πιο απλό να τεθεί πρακτικά (κάτι που -σε καμία περίπτωση- δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο επικίνδυνη ως προς τις άμεσες συνέπειες της) από τους συντρόφους και τις συντρόφισσες στην Ρωσία και την Λευκορωσία, συγκριτικά μ’ εκείνους κι εκείνες στην Ουκρανία που βρίσκονται με τις ρώσικες βόμβες πάνω από τα κεφάλια τους, την κυβέρνηση “τους” να εξοπλίζει τον πληθυσμό, ανάμεσα στις εθνικιστικές σειρήνες και τις νεοναζιστικά τάγματα. Εκεί, δεν υπάρχει χώρος -όπως δεν υπήρχε και για τους Γάλλους επαναστάτες κατά τη διάρκεια της πρωσικής εισβολής του 1870- για μια παθητική αδιαφορία. Υπάρχει βέβαια η δυνατότητα της φυγής ή της εξορίας, ώστε να μην σκοτώσεις και να μη σκοτωθείς. Έτσι, η μαζική λιποταξία από πλευράς των εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που την κοπανάνε -και τους οποίους, διόλου τυχαία, ο ουκρανικός στρατός προσπαθεί να συγκρατήσει με τη χρήση της στρατιωτικής πυγμής– αντικατοπτρίζει σήμερα αυτό που ο νεαρός Μαρξ ονόμαζε “το εσωτερικό φανέρωμα των ουσιωδών δυνάμεων του ανθρώπου”, εκείνη την ενστικτώδη φυγή από τη φρίκη που είναι αδήλωτος ντεφετισμός, απέναντι στις κυβερνητικές στρατιωτικές συμμορίες και την επιστράτευση στο στράτευμα των αντιτιθέμενων ιμπεριαλισμών.

Μερικοί Ουκρανοί αναρχικοί όμως αναρωτιούνται: Μα πως μπορούμε να εγκαταλείψουμε τα αγαπημένα μας πρόσωπα και τους συντρόφους μας που θέλουν να μείνουν εδώ; Τι βαρύτητα θα έχουν αύριο τα λόγια μας, οι προτάσεις μας, τα απελευθερωτικά σχέδια μας αν δεν σταθούμε τώρα στο πλάι των κατοίκων των συνοικιών μας, τη στιγμή που εκείνοι ετοιμάζουν τις μολότοφ για να φράξουν το δρόμο στα ρωσικά άρματα μάχης; Πως όμως, δεν θα ρίξουμε νερό στο μύλο των εγχώριων αφεντικών, κι εκείνων του δυτικού κεφαλαίου, συμμετέχοντας στην ένοπλη άμυνα ενάντια στον εισβολέα; Δίχως άλλο, προτείνοντας αυτόνομες, από τα κάτω μορφές μάχης, συντονισμού ή ακόμα και μη-στρατιωτικής μεσολάβησης. Αλλά και αυτό δεν αρκεί. Με ποιες δυνάμεις να δώσουμε στην άμυνα –όπου στρατιωτικοί, παραστρατιωτικοί και φασίστες είναι πολύ πιο εξοπλισμένοι και προετοιμασμένοι, ως φορείς ενός κοινωνικού σχεδίου, εχθρικού προς κάθε ελευθερία– την προοπτική μιας διαδικασίας, αν όχι επαναστατικής, τουλάχιστον κοινωνικά χειραφετητικής, απέναντι στην σχεδιασμένη -από το ΔΝΤ- εξαθλίωση που εφαρμόζεται χάρη στις διάφορες μαφίες του ουκρανικού Κράτους;

Όταν διαβάζουμε ότι κάποιοι Ουκρανοί σύντροφοι “βρίσκονται στο μέτωπο”, μας σηκώνεται η τρίχα. Έπειτα, το γεγονός ότι μερικοί ανάμεσα τους βλέπουν με καλό μάτι -επικαλούμενοι διόλου τυχαία το παράδειγμα της Ροτζάβα- τον εξοπλισμό τους από το ΝΑΤΟ, μας πληγώνει όσο μια μαχαιριά. Επίσης, μας ανησυχεί αρκετά το γεγονός ότι σύντροφοι στις ΗΠΑ και τη Γαλλία, μπορούν να δημοσιεύουν κάποιες θέσεις χωρίς ούτε καν ένα σχόλιο έκφρασης κριτικής, αφού στο κείμενο “Αντιεξουσιαστικές προοπτικές στην Ουκρανία” υποστηρίζεται πως “η ελευθερία των λαών στην Ευρώπη” τίθεται περισσότερο σε κίνδυνο από τον Πούτιν από όσο από τις ΗΠΑ και τον δυτικό καπιταλισμό…

Ο πόλεμος κατασπαράζει πάντοτε οποιαδήποτε στόχευση για χειραφέτηση, εκτός και αν μετατραπεί σε εξέγερση ενάντια σε όλα τα αφεντικά. Μια πόρτα μικρή όσο λίγες, η οποία όμως για ν’ ανοιχτεί δεν αρκούν οι καλές προθέσεις ούτε το θάρρος και ενώπιον της εθνικής – πατριωτικής υπερηφάνειας προτιμάμε ξεκάθαρα τη λιποταξία και τη φυγή. Συγκεκριμένες ιδέες και συγκεκριμένοι χώροι ταξικής αυτονομίας πρέπει ν’ αποτελούν ήδη κτήμα για ένα κομμάτι της καταπιεζόμενης κοινωνίας, να κυκλοφορούν από την αρχή ξεκάθαρα καλέσματα συναδέλφωσης με τους επιστρατευμένους του στρατού του εισβολέα. Με λίγα λόγια: ένοπλος ντεφετισμός. Ντεφετισμός σημαίνει επίσης και μια κοινωνική δύναμη που να επιβάλει στα Κράτη την παράδοση τους. Το 1917 ήταν οι ίδιοι οι προλετάριοι εκείνοι που έθεσαν την εκεχειρία στην κορυφή των διεκδικήσεων τους. Μέσα και από τα προτάγματα για κατάπαυση του πυρός διαχωρίζεσαι από τη δική σου άρχουσα τάξη. Άλλωστε, τα κράτη και οι εθνικιστές και όχι οι επαναστάτες είναι εκείνοι που ενδιαφέρονται για την γεωπολιτική σημασία της Κριμαίας και του Ντόνμπας! Ήδη για τον Μπακούνιν, από τους καιρούς που δεν ήταν ακόμα αναρχικός, κάθε λαός διατηρεί το δικό του “δικαίωμα στην απόσχιση” (όχι προς τον πολλαπλασιασμό Κρατών και Δημοκρατιών -προσθέτουμε εμείς σήμερα- αλλά για την ελεύθερη ομοσπονδία των αυτοδιαχειριζόμενων Κομμούνων…)

Με αυτήν την έννοια, η ουδετερότητα απέναντι στο ΝΑΤΟ και η καταδίκη χωρίς “ναι μεν αλλά” των νεοναζιστικών εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στο Ντόνμπας αποτελούν σίγουρα ανεπαρκείς δηλώσεις, αναγκαίες όμως ώστε να μην παίζεται το παιχνίδι του Ζελένσκι και του δυτικού Κεφαλαίου. Κι έπειτα, οι μισθοί, η εξαθλίωση, το ξεπούλημα των αγροτικών εκτάσεων στις πολυεθνικές… “διεκδικήσεις για το μετά” που βάζουν μπροστά τα προλεταριακά συμφέροντα, ώστε η εξελισσόμενη σύγκρουση να μην αφανίσει τα προτάγματα της προοπτικής και αφού ο τρόπος αντίστασης περιέχει -εν μέρει- και τον τρόπο ζωής για τον οποίο αγωνίζεσαι.

Γίνεται λόγος για τη Διεθνή. Ορθά, ορθότατα, αλλά και τρομακτικά αφηρημένα. Σε άλλες εποχές θα είχαν ήδη διοργανωθεί διεθνείς αναρχικές συναντήσεις έτσι ώστε να βρεθούν κοινές θέσεις, για μια προοπτική μέσα στην οποία να γίνει πράξη η αυτόνομη και αποκεντρωμένη άμεση δράση. Τώρα, βρισκόμαστε με μερικούς Ουκρανούς συντρόφους (και οι άλλοι;…) που μας καλούν να διαδηλώσουμε σε όλον τον κόσμο μπροστά από τις ρώσικες πρεσβείες. Όμως ποια είναι τα επαναστατικά προτάγματα που διαδίδουμε από την χώρα που βρίσκεται υπό εισβολή, ώστε να αρνηθούμε τα πανό “Όπλα στην Ουκρανία” και τις εθνικές σημαίες; Εμείς, που θέλουμε τόσο την πτώση του καθεστώτος Πούτιν όσο και την καταστροφή του ΝΑΤΟ! Σίγουρα, οι Ρώσοι σύντροφοι που παίρνουν το ρίσκο να υποστούν βασανιστήρια ώστε να διαδηλώσουν ενάντια στον πόλεμο, δεν μπορούν παρά να μας γεμίζουν με περηφάνια και ελπίδα.

Όμως για εκείνους τους Ουκρανούς που έχουν ενταχθεί στις “επιτροπές άμυνας” μιλάμε λες και πρόκειται για το ίδιο και το αυτό, μονάχα από την άλλη πλευρά του μετώπου; Λες και δεν υπάρχει μια άβυσσος ηθικών και “πολιτικών” προβλημάτων που χωρίζει το να είσαι συλληφθέντας ή να είσαι εξοπλισμένος από την κυβέρνηση σου…

Από την πλευρά του, το Κάλεσμα στους Φαντάρους που γράφτηκε από τους Λευκορώσους συντρόφους μοιάζει σαν να προέρχεται, ως προς τα περιεχόμενα και τη γλώσσα του, από το 1905 και το 1917.Έναν αιώνα μετά, βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα κουβάρι προβλημάτων που επιδεινώθηκαν δραματικά από τον τεχνολογικό καπιταλισμό, αλλά και με την ταξική συνείδηση αδιόρατη. Διανθρωπισμός και Εθνικισμός: ιδού η ενοποίηση μεταξύ των τεχνοκρατιών σε Ανατολή & Δύση!

Υπάρχει άραγε κάτι γύρω από το οποίο πρέπει να στοχαστούμε επειγόντως και εντατικά;

Πολλά είναι αυτά που θα μπορούσαν να ειπωθούν, τα ιστορικά παραδείγματα που θα μπορούσαν ν’ αναφερθούν, οι θησαυροί του δικού μας κινήματος που θα μπορούσαμε ν’ ανακαλέσουμε και να τα θέσουμε στην ημερήσια διάταξη. Θα το κάνουμε στη συνέχεια. Προς το παρόν, καλούμε τους συντρόφους και τις συντρόφισσες για το άνοιγμα ενός διεξοδικού διαλόγου, για τη διεύρυνση του σε διεθνές επίπεδο, να προτείνουν και να μεταφράσουν και άλλα κείμενα. Και να δράσουν για να γκρεμίσουν όλα τα μέτωπα γιατί ο χρόνος πιέζει.

Εν τω μεταξύ, αυτά τα γραπτά πρέπει να καθίστανται σε διαθέσιμα και ν’ αποτελούν υλικό των στοχασμών μας.