Πέντε σημεία για την έκτακτη ανάγκη του Covid-19.

1) Απαλλοτρίωση της ιδιωτικής υγείας, δωρεάν τεστ και διανομή μασκών και αντισηπτικών στον πληθυσμό.

2) Αναστολή εργασιών, κουπόνια προμήθειας τροφής, πληρωμένη άδεια ασθενείας για όλους/όλες και πλαφόν στις τιμές.

3) Αναστολή πληρωμής ενοικίου και είσπραξης φόρων. Μπλόκο στις εξώσεις και τους πλειστηριασμούς.

4) Λευτεριά στους κρατούμενους. Άμεση αμνηστία και αποσυμφόρηση. Κλείσιμο των κέντρων κρατήσης (CPR).

5) Στέγη για όλους/όλες. Ν’ ανοίξουν τα σπίτια και οι πολυκατοικίες που μένουν άδειες από τους σπεκουλαδόρους για την αντιμετώπιση της στεγαστικής έκτακτης ανάγκης.

από ΝED – PSM. Ρώμη, Μάρτης 2020

Από τις συντρόφισσες και τους συντρόφους του Αλληλέγγυου Χώρου ΝΕD – PSM λάβαμε την ακόλουθη απολογιστική ανάλυση, σχετικά με την αλληλέγγυα δράση που έχουν αναπτύξει -κατά τη διάρκεια αυτών των τελευταίων μηνών της εξελισσόμενης πανδημίας- μέσα από την αυτο-οργανωμένη δομή συλλογής και διανομής τροφίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης που έχουν δημιουργήσει στη γειτονιά τους, την πολυεθνική συνοικία Marranella της ανατολικής Ρώμης. Τη μεταφράζουμε και τη δημοσιεύουμε -εν μέσω της “β’ φάσης” της πανδημίας, του “ανοίγματος της αγοράς” και της “νέας κανονικότητας”- θεωρώντας τήν ως μια χρήσιμη και θρεπτική τροφή για γόνιμη σκέψη και πολύμορφη άμεση δράση, στο εδώ και στο τώρα, όπου -ήδη- τίποτα δεν είναι όπως πριν…

Μετάφραση: Προλεταριακή Πρωτοβουλία. Αθήνα, Μάης 2020.

Μερικά ερεθίσματα για σκέψη.

Μπορεί να ειπωθεί ότι η έκρηξη της πανδημίας που συνδέεται με τον Covid-19 κατέστησε ορατότερες τις αντιθέσεις ενός τρόπου ζωής που -όπως εδώ και χρόνια λέμε- δεν είναι πλέον εφαρμόσιμος. Πράγματι, η κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Ιταλία και τον Κόσμο κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο μηνών, ανέδειξε κάποιες όψεις συμβατές μ’ εκείνες πάρα πολλών αναλύσεων και κριτικών που διατυπώθηκαν μέσα στα χρόνια. Μπορεί να ειπωθεί, χωρίς το κίνδυνο να λαθέψουμε, ότι το πρόβλημα είναι το σύστημα που έχουμε απέναντι μας, το πρόβλημα είναι ο καπιταλισμός. Όμως, αν αρκεστούμε σε αυτή τη διαπίστωση δεν θα κάνουμε μπροστά ούτε χιλιοστό, τόσο ως προς την ανάλυση όσο και ως προς την πρόταση αγώνα.

Όντως, αυτό που συνέβη -αν και θεωρητικά προβλέψιμο- μάς βρήκε υλικά απροετοίμαστους.

Η πανδημία εξαπλώθηκε κατά τη διάρκεια μιας από τις βαθύτερες κρίσεις, με την οποία έχουν βρεθεί αντιμέτωπα -κατά τη διάρκεια της ιστορίας τους- τα επαναστατικά κινήματα στη Δύση. Με λίγα λόγια, βροχή επάνω στον βρεγμένο.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ανάπτυξη στρατηγικών αλλά και από μόνη της η ίδια η ανίχνευση των περιθωρίων για κίνηση αποτελούν μια πολύπλοκη υπόθεση.

Ανάμεσα στις διάφορες δυνατότητες που ελήφθησαν –τουλάχιστον ως τώρα- υπόψη, εκείνη της αλληλεγγύης και της αλληλοβοήθειας είναι το πεδίο δράσης που παρακίνησε και κινητοποίησε πολλές εστίες αγώνα, αλλά όχι μόνο. Συγκεκριμένα, σε πολλά μέρη, αυτό καθόρισε τη γέννηση ομάδων και οργανώσεων που έδρασαν και δρουν για την συλλογή ή/και τη δωρεάν διανομή τροφίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης, έτσι ώστε, με δεδομένη -εκτός από την υγειονομική και– την οικονομική κρίση, ν’ αντιμετωπιστούν οι ανάγκες που προέκυψαν.

Έξω από τον κόσμο των συντρόφων και των συντροφισσών, κανένας και καμία δεν θα ονειρευόταν να θέσει υπό αμφισβήτηση την ορθότητα μιας δωρεάν διανομής τροφίμων. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που -με περίσσιο θράσος- ακόμα και η κυβέρνηση και διάφοροι θεσμοί δεν απέφυγαν να εκθειάσουν, χωρίς να κάνουν πολλούς διαχωρισμούς, τις πολυάριθμες δραστηριότητες αυτού του είδους. Το πολύ που μπορούμε να κάνουμε είναι να σταθούμε αδιάφοροι, αλλά πότε άλλοτε θα μπορούσε να τεθεί υπό αμφισβήτηση μια πρωτοβουλία αυτού του είδους;

Όμως, μεταξύ συντρόφων και συντροφισσών καλό είναι το ζήτημα να αντιμετωπίζεται και να μη θεωρείται τίποτα δεδομένο…

Μια συζήτηση όμως, δομημένη μονάχα στη θεωρία -γύρω από τα υπέρ και τα κατά– θα παρήγαγε σίγουρα δυο μακρούς καταλόγους, πιθανότατα όμως ελάχιστα ενδιαφέροντες. Αυτό γιατί -αν και αναγκαία και χρήσιμη- η θεωρητική συζήτηση –με τον τρόπο με τον οποίο συχνά τίθεται- δεν είναι σε θέση να καταπιαστεί με τις πολυποίκιλες πλευρές ενός συγκεκριμένου πλαισίου. Όταν αυτό δεν συμβαίνει λόγω απόκλισης των οπτικών γωνιών, συχνά πυκνά προκύπτει από ένα συνηθισμένο ερμηνευτικό ελάττωμα, πολύ διαδεδομένο στους στρατευμένους κύκλους: εκείνο του να τίθεται -εκτός από την “κριτικαρισμένη” δράση– ακόμα και η ίδια η κριτική εκτός τόπου και χρόνου, αποφεύγοντας επομένως να ανιχνεύσει το συγκεκριμένο πεδίο αλλά και τις προοπτικές του, μέσα στις οποίες στοχεύει μια συγκεκριμένη παρέμβαση, θέτοντας τήν συχνά και αναντίστοιχα σε ανταγωνισμό ή σε αντιπαράθεση με διαφορετικές μεθόδους και προτάσεις.

Έτσι, με επιπολαιότητα υποβαθμίζονται τα κεντρικά χαρακτηριστικά που καθιστούν μια διανομή τροφίμων οργανωμένη από συντρόφους και συντρόφισσες σε κάτι το διαφορετικό από μια αντίστοιχη, οργανωμένη από ένα φιλανθρωπικό θεσμό.

Αυτό το νοητικό σχήμα [forma mentis] καθιστά σε πολύπλοκη τη μελέτη και τη χάραξη μιας διαδρομής, εν μέσω αχαρτογράφητων και ταραγμένων νερών, όπως μας αναγκάζουν να πράξουμε ετούτοι οι καιροί.

Επομένως, κρίνουμε αναγκαίο να εισέλθουμε κάπως στην ουσία μιας συγκεκριμένης συνθήκης, της δικής μας συνθήκης, έτσι ώστε να προσθέσουμε μερικά χρήσιμα στοιχεία στη συζήτηση και να φωτίσουμε μερικά περάσματα που συχνά μοιάζουν σκοτεινά και συγκεχυμένα.

Σε αυτήν την περίπτωση, πρόκειται για ένα πλαίσιο βιωμένο και χτισμένο, κομμάτι το κομμάτι, αρχής γενομένης από την ιδέα ότι μέσα σε μια μητρόπολη η εδαφική εγγύτητα είναι ένας κεντρικός άξονας γύρω από τον οποίο μπορεί να υπάρξει μια απόπειρα σκιαγράφησης μιας αλληλέγγυας κοινότητας, διατεθειμένης να αλληλοϋποστηριχτεί και ν’ αγωνιστεί μαζί.

Η φυσική γειτνίαση ως κομμάτι της λύσης του προβλήματος του διασκορπισμού που προκύπτει από τις τεράστιες χιλιομετρικές αποστάσεις. Ο διαμοιρασμός και η συνάντηση των διεκδικήσεων, των προβλημάτων και των επιθυμιών εκείνων που βρίσκονται μέσα σε μια συνοικία.

Εδώ είναι αναγκαίο να κάνουμε μια διευκρίνηση, δεδομένου του γεγονότος ότι δεν είναι όλες οι συνοικίες ίδιες. Αυτά στα οποία αναφερόμαστε εμείς, είναι εδάφη καταχωρημένα -αν και συνοπτικά- ως λαϊκές συνοικίες ή -όπως και να έχει- μέρη όπου επικρατούν οι ανάγκες της επιβίωσης και γίνεται (ακόμα και στους σημερινούς καιρούς) ορατή μια κάποια μορφή κοινωνικότητας και υπαρκτής ζωής. Εναπομείναντα και περιθωριακά στοιχεία σε μια μητρόπολη, όμως πάντοτε αναγκαίες συνθήκες όταν σύντροφοι και συντρόφισσες υποθέτουν ως χρήσιμη και εφικτή την ανάπτυξη μιας διαρκούς –μέσα στο χρόνο- παρέμβασης και παρουσίας.

Υπό το φως όλων αυτών, η αυτο-οργάνωση για την αντιμετώπιση ενός συλλογικού προβλήματος, αναγνωρίζοντας και αναγνωριζόμενοι (μέσα σε) ως μια κοινότητα που μοιράζεται μια παρόμοια κοινωνική συνθήκη, επιδεικνύει διάφορες όψεις, οι οποίες αν και πολύπλοκες είναι ενδιαφέρουσες με όρους προοπτικής.

Συνηθισμένοι ν’ αναρωτιόμαστε αυστηρά γύρω από τη δράση μας, η οποία είναι συχνά ανοργάνωτη, εξαρτώμενη από τη συγκινησιακή σφαίρα, στα όρια μιας πολιτικής αρωγής [assistenzialismo], συμβαίνει συχνά εν μέσω μιας δραστηριότητας αυτού του είδους να ξεκαθαρίζουν -κατά τη διάρκεια της πρακτικής εμπειρίας- οι λόγοι για τους οποίους πρόκειται για ευκαιρίες, μέσα στις οποίες μπορούμε να δράξουμε τους καρπούς περασμένων αγώνων αλλά και να φυτέψουμε νέους σπόρους, για την αυτο-οργάνωση εκείνων του μέλλοντος.

Όλα αυτά δεν συμβαίνουν, ούτε κατά διάνοια, ευθύγραμμα και προοδευτικά. Όλα αυτά συμβαίνουν μέσα σε μια κληρονομιά που συσσωρεύεται από χρόνια δράσης, αν και με ανόργανο τρόπο, στην απόπειρα να κρατηθούν μαζί, αναδεικνύοντας τις στενές σχέσεις (μέσω της αγκιτάτσιας, της οικοδόμησης αλληλέγγυων δικτύων, της επίθεσης, της προπαγάνδας και της καταγγελίας) του τοπικού συνοικιακού επιπέδου μ’ εκείνο της υπόλοιπης πόλης, κι έπειτα μ’ εκείνο στο πανεθνικό και το αντίστοιχο παγκόσμιο επίπεδο των πολέμων και της εκμετάλλευσης. Το πλάνο της εξέγερσης με εκείνο της αυτο-οργάνωσης και της δημιουργίας αντιστασιακών κοινοτήτων. Σχέσεις που -σήμερα περισσότερο από ποτέ- παράγουν αποτελέσματα και εισβάλουν στη ζωή όλων μας. Σήμερα, το ζήτημα -όπως πάντα- επικεντρώνεται γύρω από την απόπειρα δημιουργίας ενός κινητήρα που μας φέρνει πιο κοντά στους άλλους, αντί να ταξιδεύουμε παράλληλα μέσα στην αδιαφορία μιας συνθήκης που αγγίζει -αργά ή γρήγορα- όλους μας με τον ίδιο τρόπο. Αντί για παθητικά θύματα, όλες και όλοι συνειδητοί συμμέτοχοι μέσα στo σκηνικό του κοινωνικού πολέμου.

Το πεδίο ξεκαθαρίζει από κάθε αμφιβολία. Δεν υπάρχει τίποτα το διφορούμενο σε μια πρωτοβουλία αυτού του είδους. Δύσκολα μας μπερδεύει κάποιος με την Caritas ή με αυτό που ορίζουμε ως πολιτική αρωγής της αστικής αριστεράς. Αν αυτό δεν εξακολουθήσει να συμβαίνει, η ευθύνη θα είναι και δική μας.

Άλλο ζήτημα: έχουμε πλήρη συνείδηση του γεγονότος ότι την τροφή πρέπει να πάμε και να την πάρουμε. Αλλά το να δηλώνουμε κάτι τέτοιο ρητορικά μας φέρνει άραγε πιο κοντά ένα χιλιοστό στην πρακτική εφαρμογή του; Το να κουνάμε παθιασμένα τη σημαία αυτής της δήλωσης μάς βοηθάει άραγε να οργανωθούμε αριθμητικά ώστε να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας απέναντι σε εμβρόντητους πελάτες, ήρωες σεκιουριτάδες και μια αστυνομία πολύ γρήγορη στις επεμβάσεις της; Εμείς πιστεύουμε πως όχι.

Πέρα και έξω από ένα όμορφο φαντασιακό, η πραγματικότητα που μας περιβάλει μας φαντάζει δυστυχώς μακρινή από εκείνες μέσα στις οποίες προκύπτουν οι έφοδοι στους φούρνους. Ο καπιταλισμός δούλεψε ως και πάρα πολύ καλά σε επίπεδο τεχνολογικού ελέγχου, καταστολής, προπαγάνδας νομιμοφροσύνης και κοινωνικού κατακερματισμού.

Έτσι, μένοντας πάντα στο πλαίσιο του σχεδιασμού και όχι σ’ εκείνο της μοιρολατρίας, αυτό είναι κάτι που πρέπει να δημιουργηθεί. Όχι επειδή είναι όμορφο. Αλλά επειδή -κοινότυπα- είναι δίκαιο, αφού μια αναδιανομή του πλούτου και των αγαθών είναι ο μοναδικός τρόπος έτσι ώστε να μην είναι οι φτωχοί εκείνοι που θα πληρώσουν τις υγειονομικές, οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις των πλουσίων.

Βέβαια, έρχεται μια στιγμή που είναι αναγκαία μια σχισμή της θέλησης, του θάρρους, ακόμα και με το κόστος του να διακινδυνεύσεις να λαθέψεις και να στραβοπατήσεις. Αν δεν θέλουμε όμως να προτείνουμε τη ρίψη ενός κέρματος ως το εργαλείο λήψης των αποφάσεων, πρέπει να αποπειραθούμε να σκεφτούμε προοπτικά, εκκινώντας από την υπάρχουσα κατάσταση.

Θεωρούμε σωστό να δηλώσουμε, αναφέροντας τα λόγια που χρησιμοποίησαν πρόσφατα σύντροφοι και συντρόφισσες από την Ελλάδα: “η απρόσκοπτη έξοδος του καπιταλισμού από την υγειονομική-οικονομική κρίση του, θα αφήσει πίσω της συνθήκες κοινωνικού νεκροταφείου. Σιωπή, φόβο και ανέχεια”. Και πως “το ερώτημα λοιπόν (ξανά)τίθεται εμφατικά: Ή ΕΜΕΙΣ Ή ΑΥΤΟΙ”. Αν όμως οι τωρινοί καιροί και εκείνοι που έρχονται αποδείξουν ότι ΑΥΤΟΙ είναι σε θέση να υπερασπιστούν τα συμφέροντα τους με ολοένα και περισσότερη αποτελεσματικότητα και βία, ΕΜΕΙΣ στους τόπους οπού κατοικούμε, βρισκόμαστε κερματισμένοι, άγνωστοι μεταξύ αγνώστων και απογοητευμένοι. Εμείς σήμερα έχουμε ανάγκη ανοικοδόμησης και οργάνωσης της ισχύος και της εμπιστοσύνης.

Η θέληση από την οποία εκκίνησε αυτή η συμβολή κινείται πέρα από την επιθυμία να διηγηθούμε και να μοιραστούμε μια εμπειρία, η οποία αν και μόλις που έχει μορφοποιηθεί, πιστεύουμε πως μπορεί να ανοίξει ενδιαφέρουσες προοπτικές. Πίσω όμως από κάθε εμπειρία υπάρχει μια συγκεκριμένη ανάλυση και μέθοδος. Κατά τη γνώμη μας, μέσα στη φροντίδα, την ανάπτυξη και τη διασύνδεση αυτών των δυο στοιχείων αναπτύσσεται μια επαναστατική δράση ακριβείας. Η διατύπωση ερωτημάτων μέσα από υπαρκτές εμπειρίες, νομίζουμε ότι είναι μια αποτελεσματική και συνεκτική διαδικασία για τον εμπλουτισμό της συζήτησης, την οποία -σε αυτή τη φάση- ένα επαναστατικό κίνημα πρέπει να αντιμετωπίσει με ανανεωμένη και αυξανόμενη ζωτικότητα.

NED-PSM

Ρώμη, Μάης 2020.